Indikimba – Ezokufa
Imbongi nguDumisani J Tshuma
Isihloko senkondlo – We kufa!
Lizavuma bafundi ukuthi sesitshaye kwazwela kundikimba yenkondlo eziphathelane lomanyano wabantu beZimbabwe khona okwamangalisa izizwe zomhlaba wonke. Lamuhla sizake sibuyele kundikimba yokufa njengoba lisibona nje isihloko senkondlo ekhethiweyo. Ukufa siyakwazi ukuthi yinto eyenzakala mihla yonke kodwa kayijwayeleki.
Imbongi iyakhala ngalokhu kufa yikho nje ithi: “We kufa!” ngomkhosi omkhulu. Ekuqaleni sihle sizwe imbongi ikubiza ngelithi, “maqhuzu, mahuquluza. Umaqhuzu ngumuntu omkhulu ikakhulu emsebenzini okutsho ukuthi imbongi ifanisa ukufa lomuntu omkhulu. Kusenjalo ihle ikugaxe lokho kufa ngelithi mahuquluza. Ukuhuquluza yikuthatha konke.
Ngelithi “mahuquluza” imbongi isipha umfanekiso wokuthi ukufa yinto ebutha konke lapho ehamba khona kayitshiyi lutho. Ngalokho-ke sibona ukufa kuthatha yonke into ephilayo kungatshiyi muntu.
Nxa silandela umqondo wonalo ukuthi ukufa kuthatha yonke into akutshiyi lutho imbongi ibuza ithi ngumkhukhuli wezibi ezinuka phu. Iyaphambili imbongi ichasisa ukuthi itshoni ukuthi ukufa ngumahuquluza konke.
Ithi ye, angithi ingcuba ezimajwabujwabu akuzizili ukufa, kubutha konkekonke. Ukonkekonke kugcizelela khona ukuthi ukufa kuthatha yonke into akutshiyi lutho. Siyezwa ukuthi ukufa akwenyanyi lutho ngaphansi kwelanga okutsho ukuthi kuwo wonke unhlaba. Kudla yonke into ukufa. Sanyamazana ezidla zentshise ukufa kudla konke kwentshise konke.
Ingwenya lazo ezitholakala emanzini zimxhiliba ukufa kuyazibulala. Imbongi isebenzisa isitsho esilamandla ithi, “uyaziphephuluza”. Akusikho lokho kodwa, ngoba lamadoda angabhuklwana uyawadiliza. La ngamadoda asakhulayo asaqinileyo kodwa ukufa lawo kuwadilizela phansi.
Iyakumemeza njalo ukufa imbongi ikukhumbuza ukuthi ikhuluma lakho. “We kufa zembe elisithe sece!” Lathi abasaphilayo imbongi kayisitshiyi ngaphandle kwaloludaba olulusizi kangaka ngoba ithi ukufa lokhu lizembe elisithe sece liseyeme. Izembe lihloka elikhulu eligamula izihlahla ezinkulu lezincane. Lo ngumbono otsho ukuthi ukufa akukhethi kubulala wonke umuntu abadala labancinyane.
Ngombono wembongi ukufa lokhu kuthe ngxi ezinhliziyweni zethu, akukho khatshana lathi ngoba kungathanda imbongi ithi uyithi qhwi impilo yomuntu adilikele phansi okutsho ukuthi ukufa kungathanda kuyayiquma impilo yomuntu adilikele phansi, ome qha, aqande mo. Sizayiqala lapha inkondlo le kusibanga esizayo.