uMthunywa

Dibhisani inkomo zingahlaselwa yimikhaza

Bongani Ndlovu

IMIKHAZA iyingozi kakhulu ngalesi isikhathi ngoba kulotshani obuyibo obuhlalwa yimikhaza ehlasela inkomo okucina kubangela ukuthi zicake njalo zihlatshwe layimikhuhlane.

Intatheli  ikhulumisane lomlimisi uMnumzana Mike Nemashakwa othe yena kuqakathekile ukuthi abalimi badibhise inkomo zabo ngoba imikhaza yenza ukuthi zibe lezilonda ezidala ukuthi zicine zisiba lemikhuhlane engazibulala.

“Imikhaza iyingozi ngoba iyaluma inkomo zibe lezilonda ngaphansi kwendlebe ezenza ukuthi impukane zihlasele inkomo ize icine ibanjwa yimikhuhlane eyingozi. Eminye imikhaza yona ngokwayo iyingozi ngoba iyahlasela inkomo okucina sokubangela imikhuhlane enjenge-heartwater. Lo ngumkhuhlane owenza inkomo iphele amandla, kwesinye isikhathi igule ize ife.

Ukhuthaze abalimi ukuthi babone ukuba inkomo ziyadibha ngoba imikhaza ingathi iyahlasela ngamandla umlimi angalahlekelwa phose yisibaya sonke.

“Abalimi kumele babone ukuthi bayabhadala imali yedibha njalo babone ukuthi bazidibhisa kabili ngenyanga ukwenzela ukuthi zingahlaselwa yimikhuhlane evela emikhazeni. Abalimi kumele basukumele phezulu balwisane lemikhaza ngoba iyingozi kakhulu ngakho-ke akumelanga ithathwe kancane,” kuchaza uMnu Nemashakwa.

UMnu Nemashakwa uqhubekele phambili wathi indlela inkomo ezidibha ngayo ngesikhathi sezulu lanxa kungela yehlukene okuyikho abalimi okumele bakunanzelele.

“Isikhathi sezulu lesi yikho lapho imikhaza egcwele khona, itholakala etshanini ngakho abalimi kababone ukuthi inkomo zabo bayazidibhisa, kuqakathekile njalo ukuthi abalimi bathenge ama-spray ukuze bakwazi ukuzidibhisela izifuyo zabo lemizini yabo,” kuphetha uMnu Nemashakwa.