silo Pumulani Mpofu
INCWADI yokuzalwa iligugu kuwo wonke umuntu ngakho okuqakathekileyo yikuthi kumele iphathwe ngendlela efaneleyo. Ukuba lencwadi yokuzalwa kuyinto enhle kakhulu ngoba ipha umuntu ithuba lokwenza izinto ezitshiyeneyo zokuzithuthukisa. Ikanti basesekhona emphakathini abantu abaziphatha butshapha njalo abangakunakiyo ukuqakatheka kwencwadi yokuzalwa.
Ekuhlanganeni kwami labantu abatshiyeneyo sengihlangane labantu abaphethe incwadi zokuzalwa ezidabukileyo, ezidliwe ngamagundwane kumbe umuhlwa, ezathelwa ngamanzi kumbe amafutha okupheka njalo ezinye abantu bayabe sebazibhalabhala kumbe baphindezela okunye nje. Ikanti incwadi yokuzalwa akumelanga iphathwe butshapha kodwa kumele iphathwe kuhle ukuze ingaphambaniseki kumbe ingagcoli.
Ababalisi bazakala njengabantu abathembekileyo njalo abahloniphekayo emphakathini ngakho balomlandu omkhulu ekubeni bakulodoloze lokhu ukuze elizweni lakithi kube labantu abalesimo esinjalo ngoba lokhu kwenqabela izinto ezinengi ezimbi ezingehlela abantwana esikolo lakwezinye izindawo lapho okulabantwana khona.
Esikhathini esinengi nxa kulemidlalo kumbe imincintiswano kuvame ukuba incwadi zabantwana zokuzalwa zicelwe ngababalisi ukuze abantwana benelise ukuphatheka kumidlalo kumbe imincintiswano. Ngakho ababalisi balomlandu omkhulu kakhulu owokuthi baphathe njalo bagcine kuhle incwadi zokuzalwa zabantwana besikolo nxa zithe zafunakala.
Ngenyanga edlulileyo eTrinity Project sike sethekelelwa nguNomalanga Khumalo (45) yena olomntwana okuFomu 3 ofunda esikolo esikhona lapha ngeMpumalanga kwesigodlo sakoBulawayo. Uhlupho olwehlela uNomalanga yikuthi umbalisi walapho okufunda khona umntanakhe uMinenhle Ncube wacela ukuba abuye lencwadi yokuzalwa ngenxa yokuthi kwakumele aphatheke emidlalweni yebhola lokuqhaga ngomnyaka odluleyo kodwa yasilahlekela ezandleni zikambalisi wakhe ngephutha.
Into embi yikuthi lumbalisi uyala uyemba phansi uthi kazange ayibone njalo akayamukelenga incwadi yokuzalwa kaMinenhle. Ikanti abanye abantwana bambona uMinenhle eyihambisa njalo bazophinda bambona lumbalisi eyamukela ngezandla zakhe. Ngakho okuzwisa ubuhlungu yikuthi ngenxa yokulahleka kwencwadi yokuzalwa uMinehle wacina engasadlalanga ibhola emncintiswaneni eyabakhona ngomnyaka ophelileyo.
Ngakho thina eTrinity uNomalanga samncebisa ukuthi njengoba wayelefothokhophi (photocopy) yencwadi yokuzalwa kaMinenhle, samlayela ukuthi adinge imali engange$5 aqonde emahofisini kaHulumede, Registrar Office ukuthi bayemncedisa athole incwadi yokuzalwa eyinye.
Into eyenza kwabalula yikuthi ifothokhophi leyo yayile Birth entry number ekhanyayo kuhle ngakho wacina esiyitholile enye incwadi yokuzalwa. Ngikhuluma nje lonyaka uMinenhle uncintisane labanye ekugijimeni ngenyanga kaNhlolanja kuthi ngenyanga kaNtulikazi ukhangelele ukuphatheka emdlalweni webhola lokuqhaga labosowabo esikolo sakhe ngoba eselayo incwadi yokuzalwa.
Asihlanganeni kuviki ezayo njalo.
UMlobi utholakala kukheli ethi trinitytrust6@gmail.com kumbe kunombolo ezithi 0773195055.