Zilenzuzo inkomo zochago

31 Oct, 2019 - 00:10 0 Views
Zilenzuzo inkomo zochago

uMthunywa

Bongani Ndlovu

ABALIMI sebekhuthazwe ukuba bafuye inkomo zochago ngoba yizo ezilenzuzo engaphilisa umlimi.

UMnumzana Cosmas Muzunde onguLivestock Specialist esabelweni seMatabelaland North ubikele iphephandaba likazulu ukuthi umlimi ofuya inkomo  lezi ulakho ukuthola inzuzo enhle.

“Inkomo lezi zilemali hatshi ekuthengiseni uchago kuphela kodwa lokuthengisa amathole akhona ngoba inengi labalimi liyawadinga ukuze baqale lelobhizimusi,” kuchaza uMnu Muzunde.

Ubuye wathi ukuze umlimi aphumelele kuleli ibhizimusi kumele abone ukuthi inkomo zakhe  ziphethwe kuhle.

“Inkomo zochago kumele zitotozwe, akumelanga zihambe umango omude ukuze zithole amadlelo kanye lamanzi ngoba ziyabe zisindwa ngumbele omkhulu.

“Kumele kwenziwe isiqiniseko sokuthi inkomo lezi zithola ukudla okwaneleyo njalo zinathiswe amanzi ahlanzekileyo. Ukuzinika ukudla okwakha umzimba kwenza ukuthi zehlise kakhulu,” kuchaza uMnu Muzunde.

Uqhubekele phambili esithi inkomo zochago akumelanga zihlanganiswe lezinye inkomo ukuze zivikelwe emikhuhlaneni.

“Inkomo zochago kumele zehlukaniswe lezinye inkomo ezisesibayeni ukuze zingahlaselwa yimikhuhlane eminengi  njalo lapho ezizalela khona kumele kufafazwe imithi. Kumele kwenziwe isiqiniseko sokuthi lapho ezihlala khona kungena umoya. 

“Umlimi ofuya inkomo zochago kumele ukuthi abe ebiza abeVeterinary Services ukuthi bezohlola inkomo ukuze zihlale ziqinile njalo ziphephile emikhuhlaneni,” kulandisa uMnu Muzunde.

Uphethe ngokuthi abalimi benkomo zochago kumele basenge inkomo ngendlela eziqondileyo ukuze bangaphambanisi ukwehlisa kwazo.

“Inkomo zochago kumele zisengwe ngendlela efaneleyo. Ungavele uqale ukuzisenga ngesikhathi esithile kumele wenze lokhu malanga wonke, akumelanga utshintshe isikhathi ngoba lokhu kuyaphambanisa indlela ezehlisa ngayo,” kuphetha uMnu Muzunde.

Share This:

Sponsored Links