Uncategorized

‘Utokolotshi ufuna isitshwala sami’

20 Feb, 2020 - 00:02 0 Views
‘Utokolotshi ufuna isitshwala sami’

uMthunywa

USEPHILE lodubo lokuhlukuluzwa ngutokolotshi okweminyaka engu-15.  

Ukudinga usizo ezinyangeni kanye lasezinkonzweni akumsizanga ngalutho. UNkathalelo Vokwana uthi uphila phakathi kwetshe lembokodo kodwa sewafunda ukuphila lesilo lesi. Uthi lanxa utokotshi lo ecela ukuphiwa isitshwala uyamupha nje ngokuthula. 

Khathesi isilo lesi esiloboya, njalo uNkathalelo asewasethesa igama lokuthi ‘Ukutya,’ sifuna ukudla kuphela qha. 

UNkathalelo uthe nxa engasaphanga tokolotshi lo ukudla uyamtshaya ngamampama. 

“Ngiyatshaywa okuzwayo ngiphinde ngizwe ilizwi lisithi  ‘ukutya’ ngizwe njalo umphefumulo okhudumalayo entanyeni yami, ngingavele ngekele ukumfakela isitshwala esilesitshebo esihle,” kutsho uNkathalelo.

Uthe khathesi sokumele enze ibhajethi esazi ukuthi babili endlini nyanga zonke.  

“Utokolotshi lo uthanda isitshwala njalo kadli irayisi kumbe isinkwa. Wangihlasela ngeSonto yeviki ephelileyo ngize ngimphakululele irayisi. 

“Nxa ngilele ngiyezwa ngitshaywa nxa kuyikuthi angiphekanga isitshwala, kodwa ngingavele ngipheke ngibeke umganu phansi kuyekelela ukungitshaya. Angazi ukuthi ngonela bani ukuze ngithole isiqalekiso esinje,” utsho njalo ngelizwi eliphansi. 

Lundoda oleminyaka engu-41 njalo ohlala kuHostel One eMangaung, eFree State, uthe utokolotshi lo umlandela yonke indawo. 

“Udubo lolu lwaqala ngisesekithi e-Eastern Cape. Ngeza ngapha e-Free State kuminyaka emihlanu edluleyo ngilethemba lokuthi utikolotshi lo angatshiyana lami. 

“Sengamotsha imali engange R17 000 kubosiyazi. Ngavakatshela njalo amabandla atshiyeneyo ngithi mhlawumbe utikolotshi lo angabaleka kodwa lutho,” utsho njalo.  

Uthe ngobunye ubusuku kunyanga ezine ezedlulayo, wanakana ukuthi aphakululele utikolotshi lo ukudla wakubeka phansi. 

“Ngalobobusuku ngazilalela obukaBhuka, ngathi ngivuka ngathola ukudla konke kudliwe. Impilo yami isingcono khathesi nanko phela sengathola icebo lokuthi utokolotshi lo engangitshayi,” utsho njalo. 

UNkathalelo uhlala lesithandwa sakhe esileminyaka yokuzalwa engu-35.

Sona sithe sebelesikhathi esingangeminyaka emithathu behlala bonke njalo yena uhlala ebalekela isithandwa sakhe ngenxa yesiqalekiso lesi. 

“Ngadideka lapho eqala ukuvuka phakathi kobusuku ethi kulento emtshayayo kodwa yena wayeyibona linto mina ngingayiboni. 

“Ngaphosa ngehlukana laye ngaphambi kokuba athole isixazululo sokukuphekela isitshwala. 

“Mina ngiphuma kumdeni ongakholwa kulezi zinto, kodwa sengabona okukhulu lapha. 

UMamoya Rakauoane oyisangoma uthe uNkathalelo ngeke athole ukuthula angaze aphakulele utikolotshi lo ukudla.

“Utokolotshi angadala ezinye inkinga njalo angacina exotsha lo athandana laye,” kutsho uRakauoane. 

“Udinga isangoma esiqinileyo esingamxotshela lutikolotshi. 

“Kungumsebenzi ongathatha isikhathi, kodwa isiqalekiso lesi singanqotshwa.”-Ubulembu

Share This:

Sponsored Links