uMthunywa
Siphathokuhle Ngulube
Salibonani bafundi. Siyahlangana njalo kuleli iviki. Ngithemba liqhuba kuhle ezifundweni zenu njalo ngiyakholwa ukuthi izifundo lezi elizithola ephepheni likaZulu ziyalisiza kakhulu njalo ziyalikhulisa ekubumbeni izinkulumo zenu izinsuku zonke kanye lekwenzeni kwenu empilweni nje jikelele.
Phela ukukhuluma komuntu lokwenza kwakhe nje umkhangele elaphaya kuveza okukhulu ngaye. Kwenza umfunde kalula nje njengogwalo olubhalwe ngamabala amakhulu.
Kumaviki amabili adluleyo sike sakhangela amagama athile ajayele ukutshiwo ngabazali nxa sebethukuthele ngani. Sikhangelile amagama athi, “Kanti wena ungumuntu bani?” Sithe thina ungezwa umzali kumbe loba ngubani esitsho inkulumo le kuwe kuyabe kukhomba obala ukuthi kukhona angakuzwisisiyo ngawe kumbe okungamthokozisiyo ngokwenza kwakho.
Amazwi angaveza okunengi ngawe. Angaveza ukuthi awuhloniphi lokunye nje okunenginengi. Angabuya aveze imizwa yalowo owakhupha emlonyeni wakhe.
Ake sikhangele ingxoxo kaSihle lonina uMaNdlovu.
MaNdlovu: Sihle! We Sihle!
(NguMaNdlovu lowo ememenza izibulo lakhe)
Sihle: Maa! Ngiyabuya ngisaqedisa lapha!
(UMaNdlovu aphinde njalo ngemva kwemizuzu elitshumi)
MaNdlovu: Sihle! Wena Sihle! Buya lapha mani! Kanti wenzani? “
Sihle: (Engunguna) Aaah umama laye uthi uyadaka yini ngokumemeza)
(Usuka lapho eqonde khona kunina ezihudula)
(Nxa ethutsha nje uMaNdlovu ubopha ubuso atshengise ukuthukuthela)
MaNdlovu: Kanti wena Sihle ungumuntu bani sibili? Ngikubiza kangaka wena uqhubeka uzenzela izinto zakho? Kuthini kanti ekhanda lakho? Ngizaku . . .
(Atsho ephakamisa isigodo esiseduze kwakhe efuna ukumnqanda ngaso.)
1. Siyawezwa amazwi la ekhutshwa nguMaNdlovu ngoba phela uSihle etshengise ubuqholo kanye lokudelela okukhulu. Phela abazali bayake bathande ukuthi nxa bekubiza usukumele phezulu hatshi ukuzihudula. Khona ukungunguna umzali ekhuluma lawe kukhomba okukhulu okungangoTshaka ngawe. Engathi lanxa ukhuluma lentanga yakho ukungunguna kulihlazo elikhulu, kwenza lowo okhuluma laye azibuze imibuzo eminengi angaqedi ngawe. USihle uthi unina “uyadaka”. Hawu kodwa uSihle unina usedaka usebutshwala yini? Leli igama litshengisa ukungahloniphi okumangalisayo. Kuyayangisa kakhulu ukuzwa umntwana ekhuluma kanje ngomzali wakhe. Yinkulumo engamukelekiyo ngitsho esintwini. Umzali angaze athini kungcono umane uthule kulokuphendula ufaka amagama asinda kanje.
2. Unina kaSihle uthi “Kanti wena ungumuntu onjani?” Utsho la amagama ngoba nje enengwa yikwenza kwakho lokhu okutshengisa ukungahloniphi okukhulu. Kusobala ukuthi ukwenza kwakho kuqubule imizwa yenzondo emangalisayo kuMaNdlovu. Kwesinye isikhathi abazali babasuke baphelelwe ngokwenza kwethu kanye lenkulumo zethu.
UMaNdlovu utshengisa ukuphelelwa ngokwenza kukaSihle. Amazwi la aveza obala ukuthi uyaswela nje ukuthi kwakhala nyonini kumntanakhe. Asinanzeleleni-ke indlela esenza ngayo lesikhuluma ngayo.
