Uncategorized

UMBONO: Zivaliwe izikolo, bazali vulani amehlo

30 Mar, 2023 - 00:03 0 Views
UMBONO: Zivaliwe izikolo, bazali vulani amehlo

uMthunywa

LAMUHLA izikolo zakuleli ziyavalwa.

Ikhefu lezikolo lijabulisa abafundi ngoba yisikhathi sokuthi baphumule, bathole ithuba lokuthi bachithe isikhatshana besemakhaya lemuli zabo.

Lithuba njalo lokuthi abazali babeseduzane labantwababo, ikakhulu labo abalabantwana abafunda behlala ezikolo.

Kodwa phakathi kokujabulela ikhefu leli, kukhona okuthile okumele kunanzelelwe ngabazali, ikakhulu ukuziphatha kwabantwana. Amakhefu ezikolo andise ukudala udubo ngoba kulabafundi abasuke bahugeke, bacine sebetholakala emabhawa, sebenatha izidakamizwa. Abanye bakhula amakhanda ngokwenza imcimbi le ebizwa ngokuthi ngama-Vuzu Party.

Kuyaziwa njalo lamapholisa elizwe ahlala ecebisa abazali ngalokhu. Ngempelaviki yakuqala izikolo zivaliwe yikho lapho okuqala khona ama-Vuzu Party la.

Kuthengwa utshwala baphezulu, kubhenywe ama-shisha, insango lezinye izidakamizwa ezibalisa i-crystal meth le-broncho. 

Isikhulumi samapholisa koBulawayo u-Inspector Abednico Ncube, ngeviki edluleyo utshele intatheli ngokwanda kwamacala abantwana afika enkambeni zamapholisa.

Kulokudakwa, ukuthatha izidakamizwa lokuhlukumezana. Angithi ithemu yokuqala le ibigcwele izigigaba zokulwa kwabantwana okwabangela ukufa komfundi weFounders. Okukhathazayo yikuthi ngesikhathi sekhefu, abafundi bakwenza lokhu ngendlela eyedlulisileyo.

U-Inspector Abednico Ncube

NgoMgqibelo lo, abazali abavule amehlo bakhangelisise ukuthi abantwababo bavakatshela ngaphi.

Uzasuka umntwana athi ucela ukuvakatshela umngane wakhe kumbe ufuna ukuyachitha isizungu enzikini yedolobho. Nanzelelani bazali ngoba yikho lapho abahlangana khona lezilingo. Kuhle ukuthi umntwana ayefika kwabanye, abone idolobho kodwa ilungelo lelo kumele libe lemigoqo ethile.

Nxa kusenza, kungcono umzali ahambe laye umntwana ngoba okwenzakala phandle kuyethusa. Ilanga elilodwa nje liyamguqula umntwana aphenduke okunye ngekhaya.

Sibeka iseluleko lesi ngoba zinengi indaba eseziphume kumaphephandaba kubikwa ngokungaziphathi kuhle kwabantwabethu ngesikhathi sekhefu.

Kungumbono wephephandaba likazulu ukuthi abazali babelomlandu ngokuziphatha kwabantwana. Isisusa sisezindlini lapho okuphuma khona umntwana.

Nxa umntwana esenza umathanda esekhaya, uzakwenza lokhu esikolo lasemphakathini ngoba kakhuzwa ngumuntu. Iziqoqodo yiziqoqodo ngoba aziqoqodwa.

Sibongela ukuthi loMongameli welizwe u-Emmerson Mnangagwa usekubeke mgceke ukuthi abantwana kumele bakhuzwe ukuzwe baqondiswe indlela eyiyo.

UMongameli Mnangagwa

Ukutotoza abantwana yikho okudala ukuthi bacine sebedelela impilo, bazitshaphaze. 

Isikhathi sekhefu kayisiso sokuhlala umntwana athi pekle nje. Ingwalo kumele zibalwe lomzali akubone ukuthi lokhu kwenziwa nsukuzonke.

Emalokitshini bakhona abantwana abatshona ezitaladeni lapho abafundisana khona konke okudakayo. Bazali likukhangelisise lokhu. Abanye ngabasuka bakhombe.

Kuyadingeka ukuba abazali baxoxisane labantwababo.  Kulezi insuku abantwana sebekhaliphile, bazi into ezinengi kodwa badinga ukwelulekwa.

Ngokunjalo, ngekhefu likaMabasa leli, sithi asiguquleni ukwenza bazali, sibe ngabantu abadala abatshengisa abantwana indlela eyiyo. Awavalwe ama-Vuzu Party. Ababalisi labo kuyadingeka ukuthi ezikolo ezehlukeneyo bafundise abantwana ngokuqakatheka kokuzigqaja ngempilo zabo ngoba ikusasa ngelabo.

Isigogo sigoqwa sisemanzi.

Share This:

Sponsored Links