uMthunywa
EZEMPILAKAHLE zehlisa ezimathonsi edolobheni lakoBulawayo. Izibhedlela ezinkulu eziyizo ezingadingiimali ephezulu azisela mpahla eneleyo yokusebenzisa osekubangela ukuthi impilo zabantu ebezilakho ukusiliswa zilahleke.
Esibhedlela seMpilo uthi nxa ulesihlobo sakho esilaliswe khona utshelwa ngalokhu lalokhuya okumele kuhlolwe kodwa uphinde utshelwe njalo ukuthi imitshina yesibhedlela ifile kungakho-ke kumele uyebhadala izigidi zamadola kwezinye indawo ukuze kwenziwe. Ukuswela imali sokulicala elibhadalelwa yikulahlekelwa yimpilo ebingasindiswa.
Okudanisa kakhulu ngalesi isimo yikuba inengi labantu abayabe besewadini begula bayabe besadinga imali zokuhlolwa ukuze kubonwe ukuthi babulawa yisifo bani. Lokhu kutsho ukuthi nxa phakathi kwabo ekhona ongabe egula umkhuhlane othelelwana lula njengokukhwehlela bakhona abazaphuma sebewugula njalo.
Ukutshengisela kwamadokotela ngoba befuna ukungezelelwa iholo lakho kwenza isimo sezibhedlela sibe sibi okumangalisayo ngoba isigulane kasisahlolwa ngudokotela kodwa ngomongikazi bona abandise ukulaywa ngodokotela ukuba benzeni.
Ukulinda insuku ezintathu ukuthi ubonwe ngudokotela akusamangalisi ngitsho ngoba kungathi akula olendaba lempilakahle yabantu.
Lokhu kutsho ukuthi nxa umuntu umkhuhlane wakhe ususesimeni esibi ulakho ukufa phela udokotela engakazami ngitsho lokuthi amncede.
Ngaphandle kokuswelakala kwabodokotela khona nje ukuthola loba amaphilisi esibhedlela sokufana lokwamukela imana evela ezulwini ngokwayo ngoba konke uyabhalelwa nje kuthiwe uyethenga imithi ebhaliweyo.
Lokhu kuyadanisa, pho abantu bazaphephela ngaphi nxa umumo unje? Phela lezi ezinye izibhedlela ezifana laboGalen House kunye laboMater Dei zifuna utshone esikhwameni sakho ngokuphindwe kahlanu.
Pho bangaki abantu phakathi kwethu abalemali izinto zinzima kangaka?
Uthola abantu ezibhedlela ezinkulu sebekhala ezimathonsi bekhangele izihlobo zabo ezigulayo okuyinto ebuhlungu kakhulu.
Yebo impilo inzima njalo ubani lobani uyakubona lokhu nanku kusobala, kodwa phela nxa ugulelwa ungene ezibhedlela ikakhulu lezi ezinkulu kunzima ukuba ukuzwisise ukuthi izinto zinzima.
Uthola abanye abantu sebehlahlele omongikazi amehlo ukuba baphange bancede. Kanti bona bangenelisa yini ukuthi badonse odokotela bazokwelapha izigulane? Akula abangakwenza labo ngaphandle kokutshengisa abagulayo kunye labagulelwayo ukuthi labo kungaphezu kwamandla abo. Phela labo bayabe besebenza nje ngapha becabanga ukuthi imali yokuthenga amagetsi lokudla bazayithatha ngaphi.
Kuyadingeka njalo ukuthi omongikazi labo babelothando kunye lesineke bachasisele kuhle izihlobo zezigulane ukuthi labo akula abangakwenza, hatshi ukuvuka ulaka labo badonse besiya le. Nanku phela kuzacina kungasakhanyi ukuthi ophambuke indlela ngubani.
Kungumbono waleliphephandaba njalo ukuthi njengoba uHulumende esenza imizamo yokukhulumisana labodokotela kabangatshili izikeyi besiya le, kababekezele ngoba ubuhlungu kabuzwiwa yibo bodwa, kodwa ngobezisebenzi zonke.
