uMthunywa
Sikumbuzo Dabengwa
Siyaqhubeka njalo kule iviki bafundi ngesiko lokuthathana elasungulwa kumaviki aphelileyo. Sitshiye lapho uyise wejaha esengothuma umkhongi ukuba ayecela umlilo kibo kantombi.
Intombi iyavalelisa
Nxa isiceliwe intombi ithatha inyathelo elilandelayo elokuyavalelisa umdeni wakwabo. Iyaya kumalumayo ofika ayihlabele inkomo kumbe imbuzi, igqiziswe lenyongo njengobufakazi. Umalumayo wesifazana uyipha izipho (ukukhunga) ezayisiza ekwendeni njengamacansi kanye lezitsha. Iyedlulela kuzihlobo zayo ezibalisela oyisemncane, labadala kanye lezinye izihlobo nje jikelele.
Ijaha lalo ngokunjalo liyazisa umdeni walo ngenyathelo layo lokuthatha. Lalo liyazuza izipho eziliphathisa ekuloboleni.
Umthimba
Endulo umthimba ubusiba khona emva kokubikelana kwemizi yomibili ngalelilanga lomthimba. Lalilungiselelwa ngoba imizi yonke yayihlangana kuhlatshelwe kulungiselelwa lolusuku lomthimba. Intombi yiyo eyayiqhutshwa ngumthimba lo wabakwayo kantombi. Umthimba wawungena sekuhwalele. Umtshakazi wayengangeni emini njengakulezi izinsuku. Kulezi izinsuku ijaha yilo eselilanda intombi kwabo lomthimba walo.
Ukulaya
Nxa intombi isilungele ukuya kibo kajaha kukhona umkhuba oqakathekileyo esiNtwini okumele uqhutshwe. Lo ngumkhuba wokulaya intombi. Lokhu kwenziwa ngabegazi lakhe ngelanga elilandela umthimba. Izalukazi lamaxhegu zipha intombi le izeluleko ngazahlangana lakho ekwendeni. Amazwi la aba ngumphako kulo oyakwenda, nxa ewabambe kuhle ufika akhe umuzi olesizotha ngokuwalandela.
Ngiyaphinda bafundi, intombi kufanele iphume ifumbethe imilayo hatshi eyelanga elilodwa kuphela kodwa layo yonke imilayo ebiyiphiwa isakhula. Ngakho asiqapheleni nxa sifundiswa bafundi ngoba imizi idinga imfundiso yegumeni hatshi eyomango!
Kulezi izinsuku sekulaywa ijaha kanye lentombi ukuze bafumbathe izeluleko ezizabasiza ohambeni lwabo lokwakha umuzi. Laba abazenzela okwamakhanda abo imizi isuka ixege kudaleke ukubhidlika okungabukekiyo ngoba besilela kumikhuba lemithetho ephathelene lokuthatha lokwenda.
Asikhumbuleni ukuba umninimuzi udinga abantu abathembekileyo ababalisa odadewaboyise, omalumakhe kanye labazawakhe ukuba bamqhube umtshakazi ukuyamendisa. Yibo lababantu ababaliqula elimlayayo umtshakazi.
l Iyaqhubeka kuviki ezayo
