Ulimi lomumo: Ukhuluma lobani, njani

12 Mar, 2020 - 00:03 0 Views
Ulimi lomumo: Ukhuluma lobani, njani

uMthunywa

Ukhuluma lobani, njani

AKE sikhumbuzane bafundi ngengxoxo ekhuluma ngenkulumo ehambelana lomumo esibe layo ngeviki ephelileyo. Sakhangela ukuqakatheka kokukhulumisana ngendlela eqondileyo. Kwavela ukuthi inkulumo kufanele ihambelane lomumo ukuze ingalimazi abantu abathile. Okuvele obala njalo yikuthi indlela yokukhuluma emumeni womtshado lakwezinye izindawo nje iyehlukana. Ngalokho-ke siyakhuthazwa ukuthi sizihlole singakakhulumi esifisa ukukutsho.

Siyaqhubeka ngokukhulumisana sinanzelela ukuthi kuqakathekile ukukhetha amazwi enkulumeni kusiya ngokuthi ukhuluma lobani njalo ungaphi. Ibanga lomuntu okhuluma laye liyayinqanda inkulumo yakho. Kukhona ongeke ukutsho kalula nxa ukhuluma lomuntu omdala wena ungumntwana. Kufanele ukhethe amazwi aveza inhlonipho. Ubuntu kumbe isimilo kuyavela ngendlela okhuluma ngayo lomuntu omdala kulawe. Amazwi akho asengaveza ukuthi uphuma ekhaya elilobuntu kumbe hatshi. Kungaveza futhi indelelo kumbe inhlonipho olayo. Ngokunjalo-ke kuyadingeka ukuthi umuntu azinike ithuba lokuhlola ibanga lomuntu akhuluma laye atsho njalo inkulumo ehambelana lalowomuntu.

Sizaqhubeka njalo kule iviki ngesinye isibonelo senkulumo ezingaba khona emfeni.

Kusemfeni abadala bathe wathalala endlini phansi. Kufika omakhelwane bababingelele ngokwehlukeneyo.

Owokuqala — “Salibonani. Sesihlangana ngenhlupho lezi bakithi”.

Owesibili — “Aaa usefile ubabamkhulu bakithi bekuzaphetha ngani”.

a. Bakuphatha njani ukufa laba bobabili.

b. Kulaba ababili nguphi umuntu olokhe esaqhuba indlela yesiko ngendlela eqondileyo.

Kulezizehlakalo ezinphezulu sihlangana labantu abaveza izimilo ezitshiyeneyo ngendlela abakhuluma ngayo. Kuyavela ukuthi ulimi kufanele luhambelelane lomumo umuntu ophakathi kwawo. Kungaba ngumumo wenjabulo, owosizi njalo-njalo. Asizihloleni-ke mahlabezulu kuzinkulumo zethu zansuku zonke. 

Kuncindezelwe kwalolongwa ngababalisikazi abagoqela laba:

Siphathokuhle Ngulube — Emganwini High School

Sikhumbuzo Dabengwa – Milton High School

Nomagugu Tshabangu — Njube High School

Virginia Mabhena — Sobukhazi High School

Bongani Mabhena — Khami Prison Secondary School

Share This:

Sponsored Links