Ulimi lomumo…Izinkulumo loba izenzo ezingakhangelelwanga esintwini

11 Mar, 2021 - 00:03 0 Views
Ulimi lomumo…Izinkulumo loba izenzo ezingakhangelelwanga esintwini

uMthunywa

Siphathokuhle Ngulube
Salibonani bafundi. Ngithemba liphilile. Siyaqhubeka ngezifundo zethu ngomumo wenkulumo.

Ngithemba lizilandela kuhle njalo ziyalithuthukisa kakhulu ezinkulumeni zenu zansuku zonke. Lamuhla sizakhangela izehlakalo ezenzakala ukusa kwamalanga emakhaya ethu ezenza sibonakale njengabantwana abangahloniphiyo njalo abangakhuliswanga kuhle. Zikhona ezinye izinto esizenza singananzeleli ukuthi aziqondanga kanti futhi lezi izinto zijayele ukuveza izimilo ezimbi. Ake sikhangele izehlakalo ezingaphansi.

1. Unyoko uhlezi esofeni endlini yokuphumula ubukele umdlalo odumileyo kakhulu kumabonakude. Emnyango kuqoqoda umakhelwane wangakini uMaNdlovu. Uyangena ayehlala lonyoko. UMaNdlovu athi:

“MaDube kambe uzwile ukuthi uDube lo ohlala phetsheya komgwaqo usedlulile emhlabeni?

UMaNdlovu esakhangelele ukuthi unyoko aphendule wena uzwakale usithi,
“Aaaaah! MaDube! Selivayile itopi leliyana? Hayi belivele lisithwalise nzima mani.

Enkulumeni engaphezulu kulezinto ezimbalwa ezingalunganga njalo ezingakhangelelwanga

(i)Okokuqala, nxa abantu abadala bexoxa izindaba zabo, akukhangelelwanga ukuthi ube ulokhu uhlezi labo ngoba uzaze ucine usizwa lokunye okungafanelanga ukuzwe njengomntwana.

(ii)Lulimi bani lolu ukhuluma labantu abadala? Kungumlandu wethu njengabatsha ukuthi sikhethe amazwi nxa sikhluma labantu abadala.

Ngokunjalo-ke inkulumo le engaphezulu ikuveza njengomntwana odelelayo njalo ongalamfundiso enhle.

Uyihlo uyafika uvela emsebenzini. Uthwele iphepha elikhanya lilezifela emlonyeni phakathi. Wena uphambana laye entubeni uze umgudle nje kungathi awumboni. Uzwakale nje ngamazwi athi,
“Litshonile topi.”

Zikhona izinto ezimbalwa ezingaqondanga ngesenzo sakho esingaphezulu.

(i) Umzali nxa ethutsha ethwele ulutho oluthile kungumlandu wakho ukuthi umamukele. Isenzo sokungamukeli umzali wakho sikhomba indelelo enkulu. Khona yikubingelela bani umzali lokhu? Lukhona olunye ulimi okungafanelanga silusebenzise ebantwini abadala, singalusebenzisa siyintsha nje sodwa.

3. Lihlezi endlini yokudlela liqeda ukudla. Uyihlo akumemeze acele ukuba anathiswe amanzi. Uyasukuma wena ubuye uphethe amanzi ngesandla esisodwa ufike uqhubele uyihlo esinye isandla sibambe umakhalekhukhwini wakho.

Izinto ezilandelayo zikhomba ukudelela kwakho
(i) Ukunika umzali wakho amanzi umile.
(ii) Ukukhonona uthunywa ngumzali kumbe umuntu omdala.
(iii) Ukuqhubela umzali ulutho ukhangele eceleni akukhangelelwanga esintwini. Okukhangelelweyo yikuthi nxa uthunywa usukume ngokuphangisa wwenze okuthunyiweyo. Umntwana olenhlonipho akami mpo nxa enika umzali ulutho kodwa uyaviyoca.

Ngithemba siyakunanzelela-ke bafundi ukuthi zinengi izinto ezingakhangelelwanga esintwini nxa kufanele sibe ngabantu. Asibeni ngabantwana abalandela imfundiso ukuze sibe ngabantu ebantwini. Sizaqhubeka njalo ngeviki ezayo.

Share This:

Sponsored Links

Survey


We value your opinion! Take a moment to complete our survey
<div class="survey-button-container" style="margin-left: -104px!important;"><a style="background-color: #da0000; position: fixed; color: #ffffff; transform: translateY(96%); text-decoration: none; padding: 12px 24px; border: none; border-radius: 4px;" href="https://www.surveymonkey.com/r/JRD3VTT" target="blank">Take Survey</a></div>

This will close in 20 seconds