uMthunywa
1. UDIWO
Siyalemukela bafundi ngalo umnyaka omutsha. Silethemba siwungene kuhle siphephile. Lamhla nje sizakhangela enye yezindlela zokwendiswa kwentombi. Sike saphatha indlela yomthimba phambilini safunda ukuba wona umthimba uqhutshwa njani. Ayisibo bonke abantu ababephuma ngomthimba nxa besiyakwenda. Phela umthimba siyananzelela ukuba ufuna umuntu ofuyileyo sibili. Ngokunjalo isiNtu sithi iminwe ayilingani. Bakhona abangazenelisiyo izindleko zomtshado.
Intombi eyayilabazali abaswelayo-ke yona yayiphuma ngodiwo. Lona udiwo lwaluqhutshwa kanje.
Nxa intombi isilungele ukuyakwenda kuphuma isigijimi siye kibo kajaha siyebika ukuba bazaletha umlobokazi. Uyise wentombi uzacela omama ababili kumbe oyedwa ukuba baphelekezele intombi le ekwendeni kwayo. Intombi ephuma ngodiwo yayicolwa ngembuzi.
Kwakuphunywa ntambama ukuze bafike kibo kajaha kusihlwa. Lapha akulamthimba njengoba sike sathinta.
Ekufikeni kwabo udiwo lwaluhlala phandle luze lungeniswe endlini. Omqhubayo usezakwethula umbiko athi . . .
“Silethe umntwana ozokwenda”
Kuzakuthi ngelilandelayo ilanga balucole udiwo. Akukhathalekile ukuba balucola ngani. Kungaba yimbuzi kumbe inkomo. Kuyavela-ke bafundi ukuba ukucola bekusibakhona lanxa kungelamthimba. Lokhu bekuyisibonakaliso sokwemukeleka kulelokhaya njalo kuyipha isithunzi intombazana ezokwenda. Intombi eyenda ngodiwo ayimekezi kanti futhi kayibuthanelwa. Iyacolwa yona kuphela.
Eminye imikhuba eqhutshwa emthimbeni ayenziwa. Ukucola bekuyiyo indlela yokubika emadlozini ngalo osehamba ngokuchitha igazi. Kanti labamemukelayo bachitha igazi ukuze amadlozi amemukele ngezifudumalayo.
Udiwo belulakho ukuba luze lomnawalo ukuze ithi nxa ingakejayeli lapha ekhaya ithume leyontombazana.
2 UKUBALEKISA
Lokho kungaba yikufohliswa kwentombi ethe ngokufuna ukwenda kwaba lokungezwani kuyo labazali kukhangelwa ijaha elingabe lifuna ukuyithatha leyontombi. Ukungezwani kungadalwa ngabazali besola mhlawumbe ubuncinyane bentombi kumbe obejaha.
Nxa abazali bekhanya bengafuni ngokwenda kwayo belokhu bebhodabhoda nje intombi lejaha babesuka bavumelane ukubalekisana lokho.
Iyaqhubeka kuviki ezayo.
Nxa sebevumelene ijaha liyeza kibo kantombi kodwa liyacatsha kuthi kusihlwa sekulalwa ijaha lize exhibeni liyithathe intombi lihambe layo ngakibo. Kuyacaca-ke bafundi ukuba lapha intombi ayivalelisi. Intombi ingazisa ugogo wayo kanti njalo itshiya ingubo zayo zilokhu zendlelwe.
Ekufikeni ngakibo kajaha ingeniswa exhibeni lejaha kuthi kusisa ijaha libike kuninakhulu ukuba kulomuntu wemzini exhibeni. Uyemukelwa-ke umlobokazi abadala bahlafune loludaba kudingwe isithunywa sokuyabikela abazali bomntwana. Isithunywa sona sasifika simemeze sisesangweni sithi . . .
“Abakozibani, bathi dingelani ngapha”
Kwakungenzeka sitshaywe lesisithunywa ngakho kwakufuneka siqaphele. Abazali bayabe bevele sebekulindele lokho ngakho kuyakhulunyiswana isithunywa sicelwe ukuba simbuyise umntwana azocolwa aphume kuhle ekhaya.
Esebuyile ekhaya uyise uyayicola intombi anduba iyekwamukelwa ekwendeni kwayo ngokucolwa njalo.
Le ngenye indlela eyayisetshenziswa ikakhulu kulabo asebekhethe ukuthathana kodwa kulobuzima kulindlela yokuthathana.
Asihlanganeni kwelizayo bafundi.
