Sikumbuzo Dabengwa
Iyathutsha umqwayi obomvu isihamba nyovane ngoba umtshayeli efuna ukuyimisa ikhangele lapho evela khona. Esinye sezizatho zokuyihambisa ibheke lapho evela khona yikuba umtshayeli angathwali nzima eseyisusa sekuhanjwa. Zivuliwe izikolo bantu. Yisiphithiphithi, isisanasana, umtshado wezinja. Abantu lapha bayanyathelana yeka! Akusimuntu. Yisinyokotho soluntu. Isixhobexhobe uyasazi? Yiso leso!
Oluthengisayo, ngoluthengisayo. Kugqiziwe entanyeni lapha, imigaxo yamakilogo ezinkomo. Kugqiziwe njal0 ubutofotofo obubambe wena cici, lawe nsingo yokucaba abaleleyo. Kuyalenga njalo kulobu butofotofo izivitsho zokuvitsha, ezincinyane lezinkulu. Muntu munye nangu uthwele izidlo yeka.
Amahalantshisi uwabophele emunweni ngezixha ngezixha. Abuye njalo athwale isixha sezintambo zokuthunga izicathulo ezinde ezigaxwe entanyeni zisuka kuso lesi sandla. Asipheli isitolo sakosandla. Kunengi okuvelayo. Ukhona njalo umgodla okhanya sowaguga kodwa ulokhu utshukeka usiyaphambili. Kuwo kuphoselwe yonke into ongayicabanga. Mentshisi ukhona kanye lensingo yokucaba ebusuku.
Umentshisi awusali kumuntu wonke oya ekhaya nanku lomathengisa uyagcizelela ukuba kubi ukufika ekhaya uthumela abantwana komakhelwane ukuyacela umentshisi wena uvela koNtuthuziyathunqa, komfazi utshaya indoda. Kungaba liphutha lelo.
Konke akuthweleyo umthengisi uyakuncoma sibi samalalantshisi athi “La adliwa yintombi yaliwe lijaha uthando lwavuseleleka intombi yabuyelelana lejaha layo”. Nxa elihaya lelihalantshisi ubuso bugqoke ingubo yomsebenzi. Akulakuhleka. Ilihlo libheke nhlo umathenga ongavuka. Nangu omunye eceleni laye uthi, “Isaka lamatamatisi,” Utsho isiqhumama sokungamatamatisi okungafiki isithupha. Uyadela wena ongabonanga.
Nxa uthi uyakhangela ehlombe lakho awuboni lutho. Mina ngathwala qatha ukukhangela izimpahla zethu. Ngalelo langa sasithwele hatshi kancane. Imigodla yokudliwayo sibalisa otshukela, mahlamvu, mpuphu. Amafutha, ompunka kanye labomlola bagcwele kwaze kwabotshwa isiqhuma sesaka emlonyeni.
Phezu kwalokhu yizikhwama zempahla zokugqoka. Nampu ubutifitifi, ubuntofontofo bezihlalo zokuhlala endlini yokuhlala. Yizo leziya ezithatha ijiko endlini kuhle kugcwale kuthi nswi. Ukhona lotafulanyana omncane. Unyoko usehlezi cala celeni kwesinye sezihlalo. Nxa usukuma akusibantu. Bayanyathelana.
Inengi elilapha alejwayeleki. Abathengisayo bathi bekugudla ubuye ugudlwe ngabanye abacela ukudlula kokuphela. Kuyiwa ngaphi Batayi? Kakho owaziyo. Kuyaphithizela ucine lempahla ungaziboni kuhle lapha phansi. Imithwalo yonke kumele ibe ibaliwe funa eminye ibe yimiswenya.
Bakhona phela abezandla ezinde. Ubabona ngokugqoka kuhle bathwale amaphephandaba njengabomhlonitshwa. Nxa ungananzelele bangakubalisa iphephandaba labo kanti yindlela yokukuvala amacimezo ukuze bakuphuce izimpahla ozigcinileyo lingakagadi kumbe nxa sekuphithizelelwa ukungena ebhasini.
Langa leli sasila ngokulambisa. Isikhwama lesiqhuma kwasekuhambile. Induna yakuthi hlasi! Mamo kanti lathi sibanengi lelolanga. “Tshiya, sela!” Wezwakala umama ekhuza. Sasidobha kude le isikhwama kanti lebhasi yayisitshotshozelwa ngokhwelo lemvokloklo isizosithwala.
Sabonga abaphansi mzwalokho ngoba sawaphunga amasela senelisa ukugada lezimpahla zethu zonke leziya.
Akuphindwa kabili lokhuya!
