uMthunywa
Siphathokuhle Ngulube
Salibonani bafundi. Ngithemba liphilile njalo libe lekhefu elihle kakhulu. Seliphelile-ke ikhefu bafundi wonke umuntu usebuyela endaweni yakhe. Abanye benu liyabuyela ezikolo kanti futhi abanye liqedile izifundo ebelizenza selikhangelele ukuya kwelinye ibanga. Kuhle-ke bafundi ukuthi nxa umnyaka uqala sibe lezinqumo, silobe phansi lokho esikukhangeleleyo esifisa kuphutshe ngawo lo umnyaka. Kambe wena unqumeni?
Izinqumo ozazenza azingeke ziphumelele nxa ungaqalanga waziqoqa wena wedwa. Kunengi okungenza izinqumo zenu ziphutshe bafundi. Ezinye zalezo zinto yilezi:
1. Ukuhamba labangane abangahambelani lawe lezifiso zakho kungenza ungaphumeleli empilweni. Kubalulekile-ke ukuba udlale labantu elilemigomo efanayo ngoba lizasekelana ukuze leyo migomo iphumelele.
2. Ukulalela abazali ngokunye okungakwenza uphumelele. Abazali bakhona ukuthi bakusekele ukuze izifiso zakho ziphumelele. Ukhumbule phela mfundi ukuthi yonke into ifuna imali. Awungeke uphumelele ngitsho nxa ungelalo usekelo lwabazali ngoba yibo abalemali.
3. Ukukwazi ukuthi ufunani empilweni umnyaka usaqala kungakwenza uphumelele kakhulu. Abanye benu lisuka lithathwe ludumo umuntu asuke engasazi nje ukuthi ufunani empilweni. Ungaba liphepha elithathwa ngumoya liyele lale ngeke uphumelele empilweni. Kuqakathekile-ke ukuba ube lenkangelelo ethile empilweni yakho.
4. Ukulalela izixwayiso zabazali kanye lababalisi kungenza ukuba liphumelele kakhulu kulokho elikufisayo ngempilo. Abanye basuka bakhangelele wonke umuntu phansi bazibone sebengcono baze baswele lokulalela izixwayiso. Ungeke uliqanse ilele lempilo uwedwa. Uyabafuna abantu duze kwakho. Ngitsho bona abangane balusizo bakhona abanganelisa ukukuxwayisa ngempilo ngakho lalela.
5. Ukusebenza nzima lakho ngokunye okungenza uphumelele kulokho okuhlele kuwonalo umnyaka. Ivila phela lidla ubuvila balo bafundi. Yonke into emhlabeni ifuna umuntu osebenza nzima ukuze iphumelele. Umnyaka usaqala zimisele ukusebenza nzima.
6. Ukuzithemba kulokho okwenzayo ngokunye okungenza ukuthi uphumelele kulokho okufisayo empilweni. Zithembe umnyaka usaqalisa ungazeyisi. Uzitshele ukuthi kanti abanye bakwanelisa njani. Ungeke ukhangelele ukuthenjwa ngabanye abantu wena uzithathela phansi. Ngokunjalo-ke umnyaka usaqala zithembe uzitshaye isifuba uthi “Ngiyenelisa”.
7. Okunye njalo zifundise ukuqakathekisa imibono yabanye abantu. Ungaboni owakho umbono kuyiwo oqakathekileyo izikhathi zonke ngoba kungenzeka umbono oweyisayo ube yiwo ongakusiza.
Ngalokhu esesikuxoxe ngaphezulu bafundi ngithemba lizakwazi ukuhlela kuhle lokho elifisa ukukwenza umnyaka usaqala. Umuntu uba ngumuntu nxa angakwazi ukuhlela impilo yakhe hatshi ukuvuka ucabange ukwenza ulutho oluthile uhle uludumele. Yikho okwenza umuntu acine enze imboza empilweni. Ngilifisela umnyaka omuhle olempumelelo kukho konke bafundi. Asihlanganeni ngeviki ezayo.
