uMthunywa
Ugwalo — Ugqozi Lwezimbongi
Ziqoqwe zahlelwa nguP Mpofu
Ugwalo ludindwe yiMambo Press ibambene leThe Literature Bureau
Imbongi nguSusan Mlambo
Isihloko senkondlo — Sithembo
NJENGOKUTSHO kwami kuviki ephelileyo imbongi ezinengi zibhala ngezinto eziphosa zifanane kodwa zisebenzisa amazwi atshiyeneyo. Bafundi kumele liziqaphele inkondlo ezinjalo ngoba lilakho ukubhala lihlanganisa okumunyethwe zinkondlo ezitshiyeneyo kube yingxabangxoza. Qaphelisisani ukuthi lanxa zihambelana inkondlo kukhona okuveza umehluko wazo.
Lamhlanje sizaxoxa ngenkondlo ethi: “Sithembo” lapho okulomama osechithekelwa ngumuzi ngoba uselethelwe unyanewabo kanti ngakwelinye icele imbongi uThebe utshengisa omunye umama owende kuhle ethandwa kodwa namhla izinto seziguqukile usetshaywa edukluzwa ngumyeni wakhe osekumenza amangale lo umama ebuza ukuthi yikona bani okwakhe okungaxolelwayo. Nanzelelani-ke bafundi ukuthi ziphosa zixoxe ngento efananayo lezinkondlo kodwa zivela kumacele atshiyeneyo.
KuSithembo umama okhalayo lapha ukhala ngempilo enhle abeyihlezi kodwa engasekho lamhlanje. Lokhu ukuthi ubehlezi kuhle lumama ukuveza ngembuzo engadingimpendulo. “O!yek’inhlal’ebengiyihlezi,/Bengiswelani sibili?” Uqhubekela phambili lumama esitshela ukuthi ubesidla ezifela emlonyeni okutsho ukuthi ubesidla ukudla okumnandi okwamagama. Uthi ubegqoka kuhle kuthi okhangeleyo abambe owangaphansi lokhu kusitsho ukuthi ubegqoka kuhle zimfanela izembatho zakhe kumangale abantu.
Usesitshela-ke isithembo ukuthi silolunya. Usichaza njengomuntu ngoba nangu lapha uthi: “Umub’usungene ekhaya.” Umuzi walumama isithembo singenile sawuchitha. Namhlanje lumama uthi usekhangelwa ngelihlo elibi. Uthi usekhangelwa njengento embi. Usekhangelwa sanja esuthi umthintwa. Umthintwa ngumlaza lawe uyayazi inja esuthi umlaza iyabe ingasakhangeleki kuhle. Usevuma lumama ukuthi kanti isithembo sibi kangaka njalo uyasesaba.
Ngitshilo ngaphambili ukuthi usenza samuntu isithembo lesi ngoba ukhuluma laso okungathi ngumuntu: “Oh, Sithembo kanti unje, ngiyakwesaba.” Uyacaca ububi iSithembo esesimenze khona. Kasathengelwa izigqoko ngumyeni wakhe njengakudala. Ugcwalisa lokhu ethi usehamba sahlanya. Okumnandi kasakwazi uthi usesizwa ngelikabathi.
