Amabizo aphinda isiqu
1 Enye indlela yokwakha amabizo yikuphinda isiqu sebizo. La ngamabizo akhomba ubunengi obubabazekayo kumbe obumangalisayo. Sonke isikhathi nxa kuphindwa isiqu sebizo, lelobizo kumele libe sebunengini.
Izibonelo: izintaba > izintabantaba — izintaba + ntaba > izintabantaba; amadwala > amadwaladwala — amadwala + dwala > amadwaladwala; amaviyo > amaviyoviyo — amaviyo + viyo > amaviyoviyo.
2 Kodwa nxa isiqu sebizo silelunga elilodwa, sithi lapho sisiphinda sifake u-yi- phakathi. Izibonelo: izindlu > izindluyindlu — izindlu + yi + ndlu > izindluyindlu.
3 Sizananzelela ukuthi nxa kuyisenzo esilesiqu esiphindiweyo, ukuphinda lokho kuyabe sekusitsho ukwenza into kancinyane. Izibonelo: hamba > hambahamba — hamba + hamba > hambahamba.
Isabizwana soqobo
Siyini isabizwana? Isabizwana lucezu lwenkulumo olusebenza njengebizo. Isabizwana singamela ibizo elingumenzi loba elingumenziwa emutshweni.
Izibonelo: UNdlovu udle isitshwala. UNdlovu libizo elingumenzi kulo umutsho. Isitshwala libizo elingumenziwa. Inkomo zisemadlelweni. Inkomo libizo kumutsho otshengisiweyo.
Imitsho esiyakhe ngaphezulu ingabunjwa kutsha, endaweni yamabizo kubelamagama awamelayo. Izibonelo: Yena udle sona. Yena yisabizwana. Sona yisabizwana. Zona zisemadlelweni. Zona yisabizwana. Amagama asetshenziswa emitshweni emele amabizo athiwa yisabizwana.
Sizaqhubeka sisuka lapha kuviki ezayo.
