Ukuhlaziya izinkondlo kuyaqhutshwa – Ugwalo – Ugqozi Lwezimbongi

17 Apr, 2020 - 10:04 0 Views
Ukuhlaziya izinkondlo kuyaqhutshwa – Ugwalo – Ugqozi Lwezimbongi

uMthunywa

Ziqoqwe zahlelwa nguP Mpofu

Ugwalo ludindwe yiMambo Press ibambene le The Literature Bureau

Ombongi ngu S Y Nkiwane

Isihloko senkondlo – Ilanga

Qaphela iCoronavirus. Landela iziqondiso oziphiwa ngabezempilakahle. Bona ukuthi lanxa ungahambanga ungekhaya uyalandela izixwayiso ezivikela ukumemethekisa lumkhuhlane. Nxa ungumfundi okuviyo Lesine emfundweni engaphezulu ukhangelele ukuloba imihloliso eyaphakathi komnyaka kumbe ekupheleni komnyaka bana leqiniso ukuthi uhlezi ubala ingwalo zakho ukuze ungaze wakhohlwa lokhu obe usukufundile kuzofika kulesi sibanga.

Olendlebe akezwe. Lamhlanje ishlea inkondlo elesihloko esingaphezulu “Ilanga”. Ilanga yilo leli elisikhanyiselayo. Lingatshona ilanga kubalomnyama omkhulu ophose uqedwe ngunyezi. Ilanga likhulu kulenkanyezi zonke lezi esizibona esibhakabhakeni. Ngenxa yokuthi libonakala lithe qekele emkhathi imbongi ilibiza ithi yinsumbelume yaphakade. Insumbelume ngumuntu oyindoda osekhulile ongagananga (ongathathanga).

Lihamba uhambo lwalo lwaphakade nsukuzonke ilanga lisuka empumalanga lisiya entshonalanga. Imbongi ithi: “Kade kambe kade/ Wawulwenz’uhamb’olude./Empondozankom’uyiphunyuk’ impumalanga/Uhlos’ukuya koqomis’inyanga;/Uphethe usang’intshonalanga.” Ngombono wembongo ilanga lihamba uhambo lwalo lwansukuzonke lusukela empumalanga lize liyekwanga impumalanga nje linxwanele ukuyaqomisa inyanga.

Kambe lizayifica yini inyanga ilanga? Funda lami mfundi. Liyisimanga ilanga okwenza imbongi ibilembuzo eliqondise kulo. “Singaphi isiphaqa sakho? Sophelelaphi isithukuthuku sakho?” Liphakathi kohambo ilanga njalo kalihambi kancane kancane ngoba nanku lilesithukuthuku”. Kukhanya lilomnyama ilanga okwenza imbongi ize ilibuze: “Ngumnyama bani lowo owakho?/Akuzinuk’amakhwaph’ uzazisise,/ Lelizwe lonk’ulazise,/Ukuz’usizi lwakho siluzwisisise.”

Njengoba lihamba imihla lemihla ilanga kodwa kukhanya kaliphumeleli ekuqonyweni yinyanga imbongi ibabaza umnyama  elilawo ize ilixwayise ukuthi kalizinuke amakhwapha okuyikuthi kalizihlole ukuthi libone ukuthi kuyini okwenza lingaqinywa yinyanga leyo eliyilandela ukusa kwamalanga. Imbongi ithi hlezi ilanga usizi lwalo lungazwisiseka nxa ingathi yazise ilizwe uhlupho lwalo. Imbongi ihleka ilanga usulu nxa isithi yalithila ligeza umnyama emfuleni weleMfilabuso uNkankezi.

Lanxa kunjalo imbongi ithi iyamangala ukuthi umnyama omkhulu wokungaqonywa  okuthiwa ngumnyama kabhanana ulokhu ulihlezi. Imbongi ithi yazolifica njalo ligeza umnyama emfuleni uMtshabezo kodwa phinde uphele. Imbongi ithi laze lahlekwa lazinkanyezi amaxoxo lawo alihoza ilanga. Njengoba lalivele selisiyatshona ilanga isithunzi selanga sahle sanyamalala okutsho ukuthi lase lisiyatshona. Selibanjwe zinhloni ilanga lahle latshona.

Imbongi ikhumbuza ilanga ukuthi uNkulunkulu wanika uAdamu uEva ukuthi abe ngumkakhe lona ialnga wathi lilandele inyanga ngemuva.

Share This:

Sponsored Links

Survey


We value your opinion! Take a moment to complete our survey
<div class="survey-button-container" style="margin-left: -104px!important;"><a style="background-color: #da0000; position: fixed; color: #ffffff; transform: translateY(96%); text-decoration: none; padding: 12px 24px; border: none; border-radius: 4px;" href="https://www.surveymonkey.com/r/JRD3VTT" target="blank">Take Survey</a></div>

This will close in 20 seconds