uMthunywa
Ugwalo — Ugqozi Lwezimbongi
Ziqoqwe zahlelwa nguP Mpofu
Ugwalo ludindwe yiMambo Press ibambene leThe Literature Bureau
Imbongi nguSusan Mlambo
Isihloko senkondlo — Sithembo
IMBONGI kule inkondlo ikhuluma ngobubi besithembo. Umama lo okukhulunywa ngaye lapha kumbe omunye umama osesithenjini uveza ububi baso okugoqela ukuchitha umuzi. Umama lo usekhala ngempilo enhle abeyihlezi kungakafiki unyanewabo lo oseyintandose yomkakhe.
Ubehlezi kuhle lumama engasweli lutho emendweni wakhe. Lokhu kuvela sobala ngombuzo ongadingimpendulo esiwuthola lapha.
“Oh! Yek’inhla’ebengiyihlezi/Bengiswelani sibili?” Ubengasweli lutho lumama esidla konke okumnandi, ezifela emlonyeni. Wayegqoka okwamagama okwakumangalisa wonke owayembona. “Ubamb’owangaphansi.” Uyasitshela lumama ukuthi isithembo silolunya ngokusenzasamuntu okungathi ukhuluma laso nxa ethi: “Sithemb’ulolunya, Umubi usungene ekhaya . . .” Ukuveza mgceke lumama ukuthi isithembo sibi kakhulu nxa sesingene ekhaya. Singene lapha umuzi walo umama wachitheka.
Lamuhla uthi kasakhangelwa ngumyeni wakhe lumama. Usekhangelwa enyanywe njengenja esuthi umthintwa kanti ngamanye amazwi kuthiwa sanja esuthi umlaza. Uyakhala-ke lumama ebabaza ububi besithembo: “Oh, Sithembo kant’unje, ngiyakwesaba.” Yinto embi kakhulu isithembo ngokubona kwalo umama.
Ukugqoka acece abekwenza lumama akusekho. Uthi usehambaze sahlanya lumama ngoba engasathengelwa izigqoko zomceco. Okumnandi abekuzuza kuqala akusekho, sekulivela kancinyane sekuzwela kwabanye.
Umyeni wakhe kasamboni uzwa kuphela izisinde zakhe esedlula esithumbanjeni esiyakuntandose yakhe unyanewabo. Ngenxa yalokho uyakhala umama lo ngokuthi isithembo silichithamuzi ngoba lamuhla umyeni wakhe ufika axamalaze emnyango athi livukile, litshonile, kanti kunsuku ezedlulayo wayengena akhulumisane kuhle lowakwakhe. Uyaphambili lumama ekhala ngobubi besithembo. Amagama awasebenzisayo ukuchaza isithembo atshengisa inzondo enkulu alayo ngesithembo.
Zwana lokhu: “Hatsh’ulihlungamuzi Sithembo.” Uthi nxa ehambisa ukudla kumyeni wakhe lumama, uthi ufika angenise inkombabantu, asunduzele umganu eceleni. Lokhu kuveza sobala ukuthi lindoda kayisamthandi lumama, uthando lwayo selusengxenye kuntandose yayo.
Uthi bekukuhle lumama lapho ubaba lo ubethi mama kuye laye athi baba kumyeni wakhe. Kusekuhle lubaba ubelala emathangazini alumama amchobe intwala kodwa lamuhla akusenzakali lokho. Sekungathi lumama senuka kubi sibili.
Umama lo usesizwa kuphela kuthiwa ubekhona lubaba lapha ekhaya kodwa kasamboni ngoba ecatshe kuNtandose yakhe. Uselala engokhalayo lumama, esetshelwa lokho akutshelwayo ngokutshaywa ngenduku njengalokho okwenziwa ubabhemi ohlezi etshaywa njalonje lanxa esenza kuhle.
“Sengilal’inyembezi ziseq’umbombo; Sengitshelwa ngenduku njengobabhemi.” Nxa lumama ethi uyagula ubulawa yisisu kuthiwe ugula ubuvila, akulazamkhuhlane alawo.
Kube ngumntwana angaze athi uyagula kuthiwa umdlisile yena. Uyasitshela isithembo lumama ukuthi siyamkhalisa simehlisisa inyembezi nxa ekhumbula ngaso.
