Tjinyunyi babili nkomba woga tjowuluka

16 Mar, 2017 - 00:03 0 Views

uMthunywa

Tina Buhe Dube
ZILA yatinohinga nayo ayita iyo. Zila yebaKalanga inoyibvisiwa nebahomanana. Kutiwa neni kati iswi tilibanjinji zwingapa. Tihhele hango. Takazwidiya nozwidiya. Tina hama, bana, bakhwinya nebazwadzi bagele muzwitulo zwinohlisa. Koga tozwisumbika hatitobhudila patjena kuti tiyibvise zila yomusa nomusidzila tjiKalanga.

Ndaba nelubaka ndiyedza nepandinotubula kuti ndimusidzile tjiKalanga nokwala. Ndiko kwandinotubula koga hatakulikuti ndimi nyambi kupinda mose. Bayapo bangandipinda nebanondipinda. TjiKalanga tjebawhola tjikati “sedze imbuya pahwa”. Banhu baponi basingatongowhakalabo bebhuzwa zila yokwala kuti inondiwa naponi tibabudze. Kana banhu bangaba bebilayila koga hapa kusina tjatiwa bilayila kwabo hakuna n’hingo. Hatingabhata kunlomo koga hakuna kwatinonda.

Ngatilebeni tithama samabonakule. Mabonakule ndobva iyoTV. Iyo inoti ngeno ileba ngeno ithama. Ndizo wose n’ha unayo. Bakanya tjaba whubhatisana. Kana tjiKalanga itjaba. Ndizo kwakakuna bomhihha, bomndambeli, bokumbudzi bonsungwaha nebamwe. Bose ibaba banhu baka bana zwabanothama mubutjilo gwebaKalanga. Nanasi batjiyapo ibaba banhu. Ngakujalo wose Nkalanga azwiwane anan’hingo waangadada nawo uli unokudza tjiKalanga. Ndoziba kuti tose atingathame zwakafanana kogake hata imi ndoga ndingakwala. Hapa  kwala kulikwakakumbudzi bokumbudzi tibanjinji.

Bommihha naibo hakuli pfula nenyondo, ngadzipisiwe tshipi dzipfugwe kubenembehhwana dzetjiKalanga dzatingati tilipo tikatondeka titi;“ Noyibona! Yeya ndeyoNkalanga”. Tjoba tjakula hapa kuyago kana wose nhu unoba woziba kuti kuna tjiKalanga. Banhu banoda labukila panazwipehhugwi koga bahomanana banomilana nesimulula nobakanya tjinhu tjikadza tjikapunduka. Kohaka zwipila.

Ndoti kohaka zwipila nekuti basimululi mulubaka gunjinji habatolibona bhunduko.  Bhunduko lodza likabon’wa nebakayibhatila pakathi. Ngono tikakumbula nayiyeyo zila hakuna angatangisa tjinhu.  Hatinga kumbulisisa tikabana kuti hatitozwitila iswi toga, towhoziba tanga zwinhu zwinonda kulekule. Towhotubula baka n’umba whuluwhulu dzisingamilike. Kwangwenu nhu unohaka baka yaanhomuka elala muyili.

Ngono ini tjikulukulu tjawungabaka nehhuba lin’ompela? Hakuna. Jatja ndilo lawunohwa watshila, watema zwipagwanyana nemaswazwi, litilinohwa ungina ulala. Ngono jatja alitan’umba. Tjinhu tjinotigwa ilelo hhuba. Iswi  sebaKalanga, kwazokwazo  bakwali, ngatikwaleni. Kuti hatitowana mali kwagwenu akutobva tjimwe, mangwana awungazibe patinhoba tabamile. Nayibo nasi banoti ‘lingani nasi patimile” kuna pabakatangisa. Kwakakusi kulelu kakale kwakakusingahayike unobaseka.

Inopedzissiwa muviki inohha.

Kalanga Language and Cultural Development Association
[email protected] , +263 772 610 726

Share This:

Sponsored Links

Survey


We value your opinion! Take a moment to complete our survey
<div class="survey-button-container" style="margin-left: -104px!important;"><a style="background-color: #da0000; position: fixed; color: #ffffff; transform: translateY(96%); text-decoration: none; padding: 12px 24px; border: none; border-radius: 4px;" href="https://www.surveymonkey.com/r/JRD3VTT" target="blank">Take Survey</a></div>

This will close in 20 seconds