Tisikangan’we zwibhata nezwidziba

29 Dec, 2016 - 00:12 0 Views

uMthunywa

Tina Notsie
Dumilani buKalanga. Gole letihhila kubupelo ka! Banhu tohangana nehama dzedu. Bamwe ndebanobva kanyi bamwe bebva kumatoropo benda kanyi, bamwe ndebanobva pedlo kuBotswana  bewozana Khisimusi negole dzwa kanyi.

Nemigewu yetjinga yakanda kuGoli yatanga jita ibva kwayakanda  isingazibe kuti nhu unotongobuya kanyi. Ngono se waka usingatumile kanyi uti awutohinga awuna mali nasi wahha, nodlani nsi weKhisimusi? Bamwe kwefonewa nasi ngobe gole lapela banhu bose benda kanyi kuKhisimusi. Dzene gole lalisingapele bamwe tatisingobaziba ngobe besingahhe kanyi.

Heyo Khisimusi negole dzwa. Apa nobona nezwisina wakatongobona. Mondibudza patinohangana. Gole lakapela ndakapeleka bamhadzi kuRenki  benda kaMasendu. Zwandakabona ndakasala ndilobgwa nehana. Kuna mbava dzinokwibila banhu nhundu dzabo bamwe ndebanoloba zwikwama. Kuna  nebasingazibe lebeleka  zwakanaka nebanhu kene bagele tjini nebanogala nabo? Kuna banopotelekanya ukahaya kuti nhu unohakani kwetjinga kwaapoteleka. Kuna banamasimba manjisa egwa nebanhu, dzene kuyi anotengesewa ndandohhula yangu fekithari inowatengesa. Kunjinji kwawungawana ukabona kuRenki. Bamwe ndebanolila, mbava yadzamula kwama ikadla pasi.

Bamwe bana banolila bamila. Bamwe ndebanotengesa miti yembeba kene ndiyani wakati kanyi kuhhele mbeba.

Bamwe banotengesa mapadza elima, dzitshipi nezodliwa. Ipapo ungadzina ukapedza mali yetanha bhasi utenga zwinozipa. Akuna tjisipo kuRenki ma epulu ayapo, zwiwidzi anditoleba ndudzi nendudzi.

Banonokumba munde zwibuyanana mutembezele ngobe mboli dzinjisa mulubaka igogu. Musitjayele mun’wa busukwa ngobe makasenga butjilo gwebanhu. Bamwe mokokewa kumizano, nhu ekohana kusina kunoyi kwakwana.

Tokubiganya  kubamwe bakanda ntolo. Lubaka wogu koda nhu akazwikubunganya akaba nemano akaziba galisana zwakanaka nebamwe. Nhu azibe matama anobhuda munlomo uwe. Amwe angakusiya waladzikiwa kuMpilo, amwe anganokusiya kuWest Park, amwe akanokusiya kuKhami Prison. Akuna tjinogwadza senobona nhu unoyi wahhaliligwa kuKhami Prison nentha yebhaya nhu akambulaya, nenobona unoyi ulele kuMpilo atotomuka abhayiwa kubusukwa. Ndisilebe ukuWest Park mali yebhokisi toyihanganyisa zwinolema, kukoti yemadlo tobva kunokubiganya.

Bumo gwakasiyana nhu angazwiwana atjiba mukati kwago nelubaka igogu.

Banonozanila Khisimusi kanyi mulingisise nhundu dzenyu, kuhine ukhwibigwe nhundu dzombala panakuti ukhwibigwe marayisi, maflawa, zwinkwa, bojemu nabomajarini nekumwe kunozipa ngobe Khisimusi ihhuba lemadlo tizana takaguta.  Atizi kene banhu banomuka batjibapenyu tjimuka Khisimusi yapela. Migewu inobva kuGoli yakasenga ma-whisky, ma-brandy dzose njudzi dzebusukwa banonga imi basingagubhange atizi nhu unofa nevula yempopi bamwe ben’wa gwatjuluka Ngulukudela. Musikangan’we phela mukadla munga munoposela mumasaka, ntumbu awutohaka yago.Ukati di, apo unoba wokudziyidza. Mudle mubigile mangwana linoyedza ngobe mukasajalo momuka muputika hanga dzemeho. Banon’wa musikangan’we gudila vula kutila kuti bana basinolala kakuku kuyi tate bamuka mpengo.

Mubige mali yebana bekwele gole linohha ngobe zwohwa zwihakula kuminda zwakatumba munzi zwisanda kukwele. Bamwe ndebanotanga kwele kohakika mayunifomu kubva kumakumbo unoti kun’holo ndisilebe maGPF fees, nemasayensi levi. Mithelo yen’umba, magetsi nemafoni atakasa mudzin’umba titila migewu kuti itifonele. Nsi bhili ihha inohaka bhadagwa ngobe kodzimiwa, iswi takahwa tizana takaguta marayisi nedzinyama neKhisimusi.

Mube neKhisimusi yakanaka negole dzwa lakanaka. Ndzimu amulondolodze amudzibilile mudzimboli dzose.

Kalanga Language and Cultural Development Association
[email protected]

Share This:

Sponsored Links

Survey


We value your opinion! Take a moment to complete our survey
<div class="survey-button-container" style="margin-left: -104px!important;"><a style="background-color: #da0000; position: fixed; color: #ffffff; transform: translateY(96%); text-decoration: none; padding: 12px 24px; border: none; border-radius: 4px;" href="https://www.surveymonkey.com/r/JRD3VTT" target="blank">Take Survey</a></div>

This will close in 20 seconds