Uncategorized

Sikhumbula UMdala Wethu okaNyongolo

02 Jul, 2020 - 00:07 0 Views
Sikhumbula UMdala Wethu okaNyongolo UDokotela Joshua Nkomo

uMthunywa

YiNtatheli kaMthunywa
IZOLO bekulusuku obelukade lulindelwe, usuku lapho usapho lweZimbabwe olukhumbula khona ilanga okaNyongolo uMsekeli kaMongameli uDokotela Joshua Nkomo adlula khona emhlabeni. Kwakungu 1 Ntulikazi ngomnyaka ka1999 lapho ifu elimnyama khaca elagubuzela iZimbabwe kwaqhamuka usizi lokudana okukhulu lapho umuntu owayesaziwa njengeqhawe lamaqhawe njalo engumsunguli womzabalazo wenkululeko asitshiya ngalo.

Wayegule isikhathi eside okaNyongolo wazama lapha lalaphaya kodwa kwacina kusehlula. IZimbabwe yakhathazeka. Kwalila ixhegu kwalila lesiledolo, ikakhulu labo ababemazi ngezikhathi ekhokhela inhlanganiso zakuqala kwezombangazwe kuleli. Lapha sikhumbula iSouthern Rhodesia African National Congress, iNational Democratic Party kunye leZimbabwe African People’s Union.

Kwakhala labo ayelabo eGonakudzingwa ngesikhathi bevalelwe ngenxa yokucela imfanelo zabo kwezombangazwe. Kwaba yisoleso lakulabo ayehlala labo eZambia ngesikhathi esenguKhomanda wamaZipra. Labantu nje bonke ababemthanda badana kakhulu. Phela okaNyongolo wayethandwa ngabantu abanengi. Lokhu akuthandabuzekanga ngesikhathi sokwedlula kwakhe lapha emhlabeni.

Lamuhla sekwedlule iminyaka engamatshumi amabili lanye wedlula kulo umhlaba okaNkomo. Kodwa imisebenzi yakhe lokuzinikela kwakhe kulokhu kukhunjulwa nguzulu wakweleZimbabwe. Okwenza kubenjalo yikuthi wenza imisebenzi emihle ngesikhathi abanye besahlehlela khatshana.

Phela izolo bekufuna ozimiseleyo odinga ukusebenzela abantu bakibo kungelambadalo. Akusafani lapho abantu asebesebenzela okuya ethinjini labo lelabantwababo. Lamuhla sekwande ubugovu obungelamkhawulo.

Simkhumbula uNkomo ngoba wathanda ukuthi eleZimbabwe libe yilizwe elimanyeneyo, ilizwe labantu abangabandlululani ngokomhlobo.

Inhlanganiso azikhokhelayo uNkomo zazigoqela abantu abavela endaweni zonke kungakhathalekile umhlobo wabo. Wayelombono ophambili kulabanye abantu ngoba wakwazi ukuthi inkethabetshabi icina idala inzondano phakathi kwesizwe okungacina sekudala ukuthi abanye baqale ukudonsela nganxanye. Phela ngulowo lalowo nxa elele ingubo uzidonsela ngakuye. Owembathiswayo ngumntwana logulayo abangaselamandla okuzinakekela.

UNkomo imuli yakhe kazange ahlale layo isikhathi eside. Wabangohlala ejele isikhathi eside. EGonakudzingwa wahlala khona iminyaka elitshumi. Uthe lalapho esephuma ngomnyaka ka1974 waphinda waphumela phandle esesiyalawula impi kaZibuse eseseZambia. Lapho waya ngomnyaka ka1977 kulandela ukufa kukaJason Moyo ngomnyaka lowo.

Kulapho uNkomo abanguGeneral Josh, esengumlawuli wamabutho eZipra. Wahlala lapho waze wayaphatheka kunkulumo ezaletha uZibuse eLancaster. Kwathi ekupheleni kwalowo mnyaka waphindela ekhaya sekuyisikhathi sokubeka phansi izikhali.

Kwabalengqushungqushu lapho abalweli benkululeko sebethubulana. UNkomo wawuthulisa lowomsindo. Kungomunye wayezayekela batshomolane kugeleze igazi kufe isizwe. Wawuthulisa umlilo waluthulisa uthuthuva. Kwathi lanxa sebemdudula bemchaphisa umngcele ewela kweleBotswana wayaphenduka engababophelanga ifindo. Lo ngumuntu owayeqonde ukwakha, umuntu esizahlala simkhumbula.

Share This:

Sponsored Links