
uMthunywa

Nkosilathi Sibanda
ABASEKELI beqembu leHighlanders FC sebegcone isenzo salabo abenza udlakela ngeSonto edluleyo, bathi labo bantu mhlawumbe kayisibo basekeli uqobo ngoba kwelabo iqembu kabavumeli ubukliwi.
Bathe kubalulekile ukuthi abalandeli bathole ulwazi olujulileyo ngemithetho yenguqu lokuthi bakwazi ukuba umbono kanompembe kawuphikiswa.
Bakutsho lokhu kulandela ukuqhamuka komsindo owadala ukuthi kumiswe umdlalo ngemizuzu engu-38, iDynamos ikhokhela nge 2-0.
Kulabalandeli ababehlezi kuzitanda zeSoweto eBarbourfields abavuka upekenyane, baphenduka izikliwi zokucina ngokuqhaqha ucingo beseqela enkundleni. Kwagijinyiswana lamapholisa labalandeli, kwaba ncane indawo.
Langale, endaweni yemaDeMbare, kwaba labalandeli bayo abenza okufanayo, kwaba yisixhobexhobe enkundleni, okwaba yikho okweqisa izinga nanko amapholisa eZimabbwe Republic Police akubona kungcono ukuthi axotshe abantu nge-Teargas lokubathela ngamanzi ababayo.
Kwaba lenengi labantu abalimalayo, abanye bagijinyiselwa esibhedlela, kuthi abanye basala beqhinqa isililo behlikihla ubuhlungu bokuphandlwa yiTeargas.
Ngokunjalo, amapholisa aqale ukubopha izikliwi lezi ngoMvulo njalo kuthembisa ukuba kusiyaphela iviki, kuzabe sekubotshwe abanengi.
Kulandela udlame lolu, kukhangelelwe ukuthi iHighlanders ijeziswe kabuhlungu yinhlanganiso yePremier Soccer League. Kusegcekeni njalo ukuthi umdlalo uzanikezwa iDynamos nge 3-0.
Loba izikliwi lezi ezithi zingabasekeli beHighlanders zisithi isizatho sokuvusa umsindo savela ekuthini iqembu laqilwa ngunompembe uAllen Bhaswi, isenzo sabo kasithabisanga phose wonke umuntu olothando lwenguqu kuleli.
Inengi labasekeli lithe izikliwi zangeSonto kubikwa kazijwayelanga ukubukela ibhola.
“Sibabona gqo. Abanye vele abakaze balugxobe eMagumeni, yikho nje bekubona kulula ukukhonona lokuvusa umsindo,” kutsho uThemba Siziba ongumsekeli weHighlanders, ophinda abengumhlaziyi womdlalo.
Uthe kwakungamelanga kwenzakale.
“Abantu laba abenza udlame kumele bajeziswe. Umdlalo wawuzakuba mnandi uqhubeka ngoba iBosso yayizaphenduka inqoba. Emdlalweni wenguqu kumele wazi ukuthi loba yiphi ithimu ingahlohla,” kutsho uSiziba.
Kuyindaba esematheni abantu ukuthi unompembe uBhaswi kwakumele anikeze iHighlanders umbekwa.
USiziba uthe umdlalo ulemithetho njalo eminye yaleyo ithi okulawulwe ngunompembe kakuphikiswa.
“Kasifundeni ukuhlonipha imbono yalo ophethe umdlalo. Kuyaziwa ukuthi nxa ungumbukeli, akumelanga uphikise umbono kanompembe. Kulendlela ezihleliweyo zokukhonona nxa unompembe kubonakele sengathi wenze iphutha.”
Ngokutsho kwabanye abalandeli abavumelana lalabo abakhononayo, uBhaswi wabangumqali womsindo.
“Mina ngawami amehlo ngibona lunompembe wenza iphutha. Ngabe wamisa umdlalo kancinyane wathola izicebiso zabasekeli bakhe kodwa yena waqinisa ikhanda wasincitsha umbekwa. Wasihlukuluza emoyeni.
“Lapha angitsho ukuba kwakumele sizonde singene enkundleni. Udlame asilugquqguzeli lakancane. Mina ngiyaluzonda udlame. Abantu bakithi kabafunde ukuhlonipha umdlalo labasekeli ngoba ukuba lembono esuka ivuse ulaka,” nguRoland Maseko lo umsekeli weHighlanders.
UMalusi “Manyakanyaka” Hadebe, olilunga uqobo leBosso uthe okungcono yikuthi bonke abenza udlame babanjwe bajeziswe.
“Thina njengabasekeli asifundisaneni ukuthi sihloniphe umthetho wenguqu. Kumele sizithibe. Lanxa iqembu lingajeziswa, akubanjwe izikliwi lezo. Ziyasiyangisa sibili. Sithi mayuyu ngokwenzakalayo.”
Omunye wabasekeli laba uNgqbutho Moyo uthe sebekubone kungcono ukuthi bahlale phansi labanye babo bakhuzane.
“Sizalitshumayela ivangeli lokuthula. Kuyakhanya ukuthi kulabanye bethu abalokhe bevalekile emehlweni lasengqondweni. Siyabangcona kodwa kasibaxotshi eqenjini. Kumele bafundiswe,” kutsho uMoyo.
Umsekeli wodumo owaziwa ngokuthi nguTeekay uthe icebo elingaphathisa kumidlalo yeHighlanders leDynamos yikuthi kudingwe onompembe abavela kwamanye amazwe.
“Nxa kusenza akudingwe unompembe waphetsheya. Bakhona onompembe abangcono abakwazi ukuphatha imidlalo le. Abalapha abenelisi. Onompembe bakuleli benza amaphutha, yibo ababulala umdlalo wethu omuhle, bazondise abasekeli.”
Kusenjalo, isikhulumi senhlanganiso yePSL uKudzai Bare wazise uMthunywa ngoLwesithathu emini ukuba basalinde imibiko evela kunhlangothi ezitshiyeneyo, andubana ilawule owayo umbiko.