Kuqakatheke ngani ukusokwa kowesilisa

11 Oct, 2018 - 00:10 0 Views
Kuqakatheke ngani ukusokwa kowesilisa

uMthunywa

Kuwe Dokotela
Ngilijaha elileminyaka engu-25 yokuzalwa. Sengike ngezwa ngokusokwa kodwa kulokunengi okubi esengizwe ngakho kungakho sengididekile engqondweni. Ngilesifiso sokutshada ngomnyaka ozayo njalo bengifuna ukuthi ngisokwe ngisenzela impilakahle yami kanye leyomkami kodwa angiselaqiniso lokuthi ngifuna ukuqhubeka ngisokwe. Ngicela ungitshele iqiniso Dokotela!

Kuwe Odidekileyo
Siyabonga ngokusibhalela ngoba wenza isinqumo esibalulekileyo esizatshintsha impilakahle yakho kanye lempilakahle yomkakho ozamthatha lemuli yakho.

Kulobufakazi bezemvelo ukuthi ukusokwa kwamadoda kwehlisa ingozi yokubanjwa ligcikwane leHIV ngokwenza ucansi lowesifazane nge 60%. Ubufakazi obutholakeleyo butshengisa ukuthi ukusokwa okwenziwa yizisebenzi ezilolwazi lempilakahle njalo kusenzelwa endaweni ezifaneleyo, ezihlanzekileyo yikho okuqondileyo. Ukusokwa yindlela yokuvikela igcikwane le HIV endaweni lapho okulenani eliphezulu labantu abalegcikwane leli kanye lenani elincane labesilisa abasokiweyo njengelizweni lethu leZimbabwe lapho igcikwane elithelelwana phakathi kwabesilisa labesifazane.

Kumele libekwazi ukuthi ukusokwa akuvikeli ngokugcweleyo ngakho kumele kusetshenziswe ndawonye lezinye indlela zokuvikela igcikwane leHIV ezigoqela: ukuhlolwa igcikwane leHIV kanye lokuxwayiswa, ukusetshenziswa kwamakhondomu abesifazane labesilisa kanye lokufundiswa indlela ezifaneleyo zokuwasebenzisa.

Lokhu kutsho ukuthi loba ungaze usokwe akumelanga wenze ucansi ungaphephile. Kuqakathekile ukuthi abantu beqhubeke ngokuyahlolwa igcikwane leHIV, bathole ukwelatshwa kwezifo ezithelelwana emacansini. Kulamanye amadoda akholelwa ukuthi ukusokwa kubavikela ngokugcweleyo kugcikwane leHIV ngakho lokhu akusiloqiniso.

Nxa ungathatha isinqumo sokuthi usokwe kumele ubekwazi ukuthi usendleleni elungileyo. Selokhu abohlelo lwe Voluntary Medical Male Circumcission (VMMC) baqala sokube labesilisa abangafika amamiliyoni alitshumi abasokwayo kumazwe eAfrica alitshumi lane abathathele phezulu uhlelo lolu. Lokhu sokwaziwe ngokwehliswa inani lokuthelelwana kwegcikwane okweminyaka.

Nxa abe VMMC sebefike inani abalifunayo lokusokwa, ukuthelelwana kwegcikwane kuyabe sekuvikelekile emadodeni lebesifazane. Loba kungazakali ukuthi ukusokwa kuyehlisa ukuthelelwana kwegcikwane leHIV emadodeni kusiya kwabesifazana, ukusokwa kuvikela ngezinye indlela abesifazane ngokungabi sengozini yokuthelelwa igcikwane ngabesilisa. Lokhu kutsho ukuthi ngokusokwa uyabe ngapha uvikela umkakho ngoba uyabe suzivikele wena ngokwakho kugcikwane le HIV. Wonke umuntu uyanqoba!

Imbangela zobubi obusekusokeni yizinto ezingazwisisekiyo ezenzeka ngesikhathi umuntu esokwa. Ezinye zezinto zakhona yikopha kwegazi khona okwenzeka emadodeni angaphansi kwe 1% asokwayo eZimbabwe. Ababona ngezempilakahle okuyibo abenza lokhu bayabe befundiswe kuhle njalo belesiqiniseko sokwenza into eqondileyo.

Okunye ukuthandabuza zindlela zokuvikela igcikwane owesilisa alazo ngemva kokusokwa. Njengoba kukhulunyiwe phambilini ukuthi ukusokwa kuvikela nge 60%. Amakhondomu wona avikela nge 99%. Kulemicababgo yokuthi ukusokwa kungavimbela ukusetshenziswa kwamakhondomu njalo kwenza abantu benze okungalunganga. Lokhu yikho okwenza abohlelo lwe VMMC basebenzisane labokuhlolwa kwegcikwane leHIV, ukwelatshwa kwezifo zocansi kanye lokusetshenziswa kwamakhondomu.

Kulokunye okuhle ngokusokwa okwenza umuntu abe lempilo enhle. Ukusokwa akwenzi amadoda angakhwabithi ezocansi kumbe angasebenzi kuhle. Nxa indoda ingasokwanga, ubumanzi bungabambela esithweni sakhe loba esikhumbeni saphambili, lokhu kwenza kube yindawo ekhulela igcikwane. Lokhu kutsho ukuthi kulengozi enkulu njalo kulula ukuthi igcikwane lithelelwe kwabanye. Ukukhitshwa kwesikhumba saphambili kukhipha njalo ubumanzi, ukukhudumala kanye lobunyama bendawo obungabangela amagcikwane anjenge HIV kanye lezinye izifo zocansi ezinjengesiki, herpes lama chancroids.

Ukusokwa kuphinda kuvikele ophilisana laye ekubanjwane yimvukuzane yesibeletho. Okunye njalo ukusokwa kwehlisa ingozi zokubanjwa yimvukuzane yesitho sangasese kwabesilisa. Sokungabanzima ukugcina isitho esingasokwanga sihlanzekile ngokugcweleyo. Ukusokwa kwenza umsebenzi wokugcina isitho samadoda sihlanzekile njalo uzizwe ulesithuzi. Abanye omama bathakazelela izitho ezisokiweyo ngenxa yokuzinakekela kanye lezizatho eziqanjwe phezulu.

Ngikukhuthaza ukuthi ukubone kufanele ukusokwa usenzela impilakahle yakho kanye leyemuli yakho entsha.

Share This:

Sponsored Links