uMthunywa
Siphathokuhle Ngulube
SALIBONANI bafundi. Ngithemba liyazilandela izifundo zethu esibalazo amaviki wonke. Siyaqhubeka kuleli iviki silokhe sikhangela inhlonipho. Zikhona izinto ezimbalwa esizikhangele phambilini ezikhomba inhlonipho. Lamhla sizakhangela izehlakalo ezimbalwa sitsho ukuthi kungani zingakhwabitheki esintwini.
(1) UThemba umenyezwa ngugogo wakhe ezihlalele ngaphansi kwesihlahla amthume ukuba amqhubele amanzi okunatha. Kuyantantalaza okuThemba ngokucwayiza kwelihlo kube sekufikile. Kuqhubela ugogo wakho amanzi kumile kuthe mpo. Ugogo udobha umqwayi wakhe akudutshuze kweqe kume laphana.
(a) Ubona angathi kuyini okwenziwe nguThemba okungaqondanga?
(b)Ugogo ubekhangelele ukuthi uThemba afike enzeni emqhubela amanzi?
(c)Isenzo sikaThemba siveza similo bani?
2. Uyise kaSihle udlule emavinkilini wathengela uSihle amanamunede. Nxa ungena nje egumeni okuSihle kusuka ngesiqubu kumdumele uyise kutshengisa injabulo sekuveze lezikhewu ezingathi ngamagedi. Uyise ungenisa isandla esikhwameni akhuphe iziwiji zogodo ezimbili. OkuSihle cala celeni kwelule isandla esisodwa kusamukela lezo ziwiji.
Uyise laye afinyeze isandla sakhe masinya abisele iziwiji esikhwameni afuqele uSihle eceleni esehubela endlini.
(a) Yisiphi isenzo sikaSihle esicunule uyise kangaka??
(b) Uyise kaSihle ubekhangelele ukuthi enzeni uSihle?
(b) Leso senzo ebisikhangelelwe nguyise kaSihle sikhombani?
(d) Isenzo esenziwe nguSihle siveza similo bani ngaye?
(3) Ngakibo kaDeliwe kufika abantu bemzini. UDeliwe uyababingelela emile ethe mpo.Ugogo kaDeliwe udobha umqwayi amtshaye amadolo. OkuDeliwe kuyaphaphatheka kuyemela laphana.
(a) Yisiphi isenzo sikaDeliwe esicunula ugogo?
(b) Ubekhangeleleni ugogo?
(c) Isenzo sikaDeliwe siveza similo bani?
(4) UNyathi ufica amadoda enatha utshwala emdlalweni wakoDube. Ufika nje adonse isihlalo ahlale qede aphakamise iqhaga anathe. Amadoda ayakhangelana atshengise ukumangala kakhulu ngesenzo sikaNyathi.
(a) Yisiphi isenzo esimangalisa amadoda?
(b) Ubona angathi bekumele afike enzeni uNyathi?
(c) Ukwenza kwakhe kutshengisani ngesimilo sakhe?
Asihluzeni izehlakalo ezingaphezulu bafundi. Injongo yalezi izehlakalo yikusakha ukuze sibe ngabantu abapheleleyo. Asihlanganeni ngeviki ezayo.
