uMthunywa
Silo Trevor Mhlanga
ILANGA liphuma ekuseni ligijime ngesiqubu somvundla ovuswe ngamaganyana, besekuthi lingadinwa lingene kunina liyephumula besekusiba yikuhlwa. Umnyama wobusuku lawo uthatha indawo yawo kodwa ingaqala ukucula im’zwilili ubalekela ezimbalwini.
Okuyisimanga yikuthi impondo zenkombalanga zona kazidinwa, zihamba ngesiqubu esifanayo emini lebusuku. Imihla ngemihla, imizuzu lamahola kuyadleka ngendlela efanayo, kusalwe kugconwa umangoye ongaziwayo lokuba ngowangaphi ukuthi nguye okumofuzayo. Okungayelwa kubo siyazi yikuthi isikhathi kasila mhlobo, kakho ongaselula kumbe asifinyeze.
Futhi isikhathi kasihloniphi muntu, siyakutshiya lanxa ungumthungameli womhlaba wonke jikelele.
Abelungu bathi isikhathi yimali, kodwa emva kokukucubungula lokhu senginanzelele ukuba isikhathi singelinganiswe lalutho ngitsho lakanci! Kakho ongaba lebhanga laso kumbe ongengeza esakhe kusuku!
Kulula ukudlala ngesikhathi kube sengazathi libhola lamaphepha ochago obelutshetshwa izolo, kumbe ukuchitha isikhathi kucitshwa umlilo ngamafutha emota, kuphoziswa amaseko, kodwa akwenzeki ukuba esesedlule sibuye siphenduke njalo. Kuqakathekile-ke ukufunda isikhathi, ukuhlonipha isikhathi lokuceba isikhathi ukuze konke okwenzayo kube mtoti.
Imfundo yonke iza ngamaviyo ehlukeneyo, isikhathi sona silalo iviyo lokuqala kodwa kasipheli ukufundwa.
Kuviyo lokuqala kukhangelelwe ukuba abafundi bazwisise ukuba siyini isikhathi njalo sibalwa njani. Lapho akutshiwo ukwazi nje ukuba ukuliphi ihola, ngawuphi umzuzu, kumbe ngayiphi imizuzwana, kodwa kufunda ukwazi isikhathi esifaneleyo sokwenza okuthile. Kuthatshwa nxa kutheni, kuzondwa okwebanga elinganani, kuyini ukwedlulisa amalawulo njalonjalo. Ukuqondisisa ukuba isikhathi kayisiso esenza izinto zihambe, esiqeda indubo kumbe esiletha umvamvithi womsebenzi, lokhu kusalela emuntwini. Isifundo esimqoka ngesokuthi kulula njalo kuyenzeka ukugcina isikhathi sonke isikhathi nxa ungaqeqetsha ngesikhathi.
Kukhona esengikubonile ikakhulu kulutsha, inengi lethu senza sengazathi isikhathi ngesangakithi, besekuthi sidelele ukusilondoloza kumbe ukusisebenzisa ngendlela kube ngathi sileqiniso ukuba sizafumana esinye isikhathi. Ithi ngikuncwebe indlebe; Babethi “uTshaka katshayeki,” laye wayezibona engu nsimb’ idl’ ezinye, kodwa sowaya kogoqanyawo. Vele akula Tshiki ongahlangani loBhanqa wakhe. Ngezinye indlela, kuqondile njalo kulohlonzi ukuzehlisa lokuzithoba ungakehliswa. Umthambisi omkhulu kanenginengi yisikhathi.
Ungahlela ukwenza okuthile ngesikhathi thize bese usekela ukugobela leso sinqumo ngenxa yokuhinahineka kumbe ukulibala kumbe ukuthathela izinto phansi nje, kuhle kutshileke izikeyi, kuqamuke amajogwe.
Hlonipha isikhathi, uzimisele ukwenza ulutho thize bese ulwenza ngesikhathi esifanaleyo, kungabi yikubamba ngamandla kodwa kube yinto ecetshiweyo njalo ecacayo.
Ungaswela imali yokuzithengela inkombalanga akutsho ukuba awulaso isikhathi, lesakho silokhu silingana la lowaya muntu olenkombalanga eziligugu ezigcwele indlu yonke. Kukuwe ukuba wenzani ngesikhathi olaso!
Inhliziyo itshaya ngamandla lamaphaphu aqakeze nxa kufika kimi ukuba kawungeke wazi ukuba ulesikhathi esinganani, kakho owaziyo ukuba esakhe siphela nini. Nxa kunjalo amacebo akho kawangabi lamkhawulo, cabanga ngekusasa lekusasa yakusasa. Cabanga njalo ngalamuhla ukuba nxa ikusasa ungasayitholanga kungathiwa usikhwabithile isikhathi obelaso na? Okwenzayo kulesi sikhathi uyaziqhenya ngakho na? Phela impilo yakho, izinqumo ozithathayo, ochitha isikhathi kukho yikho mpela okufakaza ukuba ungumuntu bani.
Qotho, akwenzi ukuba ochitha amathuba elandela imithunzi nje azi kabanzi ngengwalo, ngebhizimusi kumbe ngesondlo sabaphathekileyo emzimbeni, mhlawumbe sengaba yingqwele kulwazi lokuthi yisiphi isihlahla esilomthunzi omnandi kulezinye esigabeni akuso. Icebo olenzayo ngendlela ozachitha ngayo isikhathi kumele lihambelane lalokho okujongileyo ngempilo yakho, nxa ujonge ukuba yingcitshi yemithunzi kwenze ngabomo ukulandelana layo, kuthi nxa injongo ingokunye ceba ukwenza khonokho ungaqedi isikhathi ongelaso kulokhu ongakujonganga. Isikhathi kasikhathazeki ngawe, sizaqhubeka sihamba, loba usenza okufaneleyo kumbe okungafanelanga. Kusidwabu esilandelayo sizakhangela ukuba kwenzakalani nxa ungaphila impilo yesivuka mpunzana.
Thintana loTrevor Mhlanga kunombolo lezi: +263775523605.
Kumakheli omqhafazo lawa: [email protected], facebook: Trevor Mhlanga; Twitter: @MhlangaTrev
