uMthunywa
Kuviki ephelileyo sikhumbuzane umehluko phakathi kwesiphawulo lesibaluli zona kuzingxenye zesichasiso. Siyithathela khonapho lamhlanje lapho sitshengisa imihlobo yesibaluli.
Umlobi uDoke wehlukanisa iziqu zesibaluli kane: Iziqu zomdabu –banzi, -duma, -qatha njalonjalo. Iziqu ezisuselwa emabizweni — lukhuni; ukhuni; bomvu; ibomvu; lula; ilula. Ezokukhomba — ngako; ngakaya njalonjalo. Eziyingxubevange: -thile; -thize; -njani njalonjalo.
Ongumnini: Ngaphansi lobumnini sizakhangela ingxenye ezilandelayo: izivumelwani zobumnini, iziqu zobumnini, ubumnini besigaba 1 “a”.
Ubumnini njengezinye izichasiso lisebenza ukuchaza ibizo loba isabizwana. Lalo lidinga kubekhona ukuvumelana phakathi kwesiqu sobumnini lebizo esilichazayo.
Ake sihlolisise ukwakhiwa kwalezi zivumelwano: Izivumelwano zobumnini: Kusigaba 1 isivumelwano senhloko ngu u- esisihlanganisa lesakhi sesichasiso u a- sithole isivumelwano sobumnini wa- u- + a – wa-. Lokhu kwenzakala kuzo zonke izigaba. Kusigaba 1a kuyafana lakusigaba 1 – u- + a =wa-. Kusigaba 2 ba- + a =ba- Kusigaba 2a kuyafana lakusigaba 2 ba- + a = ba.
Kusigaba 3 isivumelwano senhloko ngu u- sihlangane lesakhi sesichasiso a sithole isivumelwano soumnini wa-.
Lawe mfundi usungaqedisa uluhlu lwezivumelwano zobumnini kuzigaba zonke.
Mthetho bani ongawakha maqondana lokwakhiwa kwezivumelwano zobumnini? Khumbula okwenzakalayo uma kulandelana onkamisa.
Sizaqala lapha kusikhathi esilandelayo.
