uMthunywa
Kuviki edluleyo sitshiye umcijo owodwa sichaza ukwakhiwa kwesibanjalo kuzo zonke izigaba. Emabizweni esigaba 5 lo 11, isibanjalo singakhiwa ngokusebenzisa isiqalo esiphelele, bese kusithi unkamisa wokuqala wesiqalo sebizo asuswe. Isibonelo: idwala – lidwala, idwala abanye bethi yidwala.
Ukulandula
Isibanjalo njengesilandiso siyakwazi ukulandula. Ekulanduleni siqala ngezakhi u –aku-; asi- lo akusi-. Izibonelo: Kusibanjalo esivumayo Ugogo sakha isibanjalo esilandulayo kanje: Aku + (u) gogo: akusi + (u)gogo. Akugogo: akusigogo. Amatshe – Aku + (a)matshe : asi + (a)matshe. Akumatshe: asimatshe.
Izindonga – Aku + (i) zindonga; asi +(i) zindonga. Akuzindonga; asizindonga. Ukufa – Asi + (u) kufa; akusi + akusi + (u) kufa. Asikufa; akusikufa njalonjalo.
Qaphela: Kweqiwe unkamisa wokuqala webizo ukuxazulula inkinga yokulandelana kwabonkamisa.
Izibanjalo ezisuselwa ezabizwaneni: Esabizwaneni soqobo, esabizwaneni sokukhomba, esabizwaneni sokubala lesabizwaneni sokuchasisa.
Izibanjalo ezakhiwe esabizwaneni soqobo. Fundisisa Uhlelo lwezabizwana kanye lezibanjalo ukuze ukwaZi ukubona indlela ezakhiwa ngayo.
Izibonelo zisukela kusigaba Okhulumayo: Kusabizwana soqobo mina isibanjalo nguyimi.
Bakhona abathi yimina kodwa thina asithatheni lokhu esikujayeleyo. Kusabizwana soqobo thina isibanjalo nguyithi. Kusigaba Okhuluma laye: wena isibanjalo ngu nguwe.
Sizakuma lapha okwalamuhla. Sizaqala kusigaba Okhuluma ngaye kunsukwana ezilandelayo.
