Isabizwana soqobo

12 Mar, 2020 - 00:03 0 Views
Isabizwana soqobo

uMthunywa

UMBUZO wokuqala singakaxoxi ngesabizwana soqobo ngothi: Siyini isabizwana? Isabizwana lucezu lwenkulumo olusebenza njengebizo. Isabizwana singamela ibizo elingumenzi loba elingumenziwa emutshweni.

Izibonelo: Umama uphethe umntwana. Umama  — libizo. Umntwana — libizo kodwa elingumenziwa kulo umutsho. Inkomo zisemadlelweni. Inkomo — libizo. Imitsho engaphezulu ingabunjwa kutsha, endaweni yamabizo kubelamagama ewamelayo.

Izibonelo: Lo uphethe yena. Lo — yisabizwana. Yena — yisabizwana. Zona zisemadlelweni. Zona — yisabizwana. Amagama asetshenziswe emitshweni emele amabizo athiwa yizabizwana.

Imihlobo yezabizwana: Elimini lwesiNdebele kulemihlobo emine yezabizwana; 1. Isabizwana soqobo 2. Isabizwana sokukhomba 3. Isabizwana senani 4. Isabizwana sokuchasisa

Sizaxoxa ngesabizwana soqobo kuqala. Njengoba isabizwana soqobo njengazo zonke izabizwana, sisebenza ukumela ibizo emitshweni, singasihlela-ke ngezigaba zamabizo: Kusigaba okhulumayo ebunyeni isabizwana soqobo ngu – mina. Kubunengi ngu – thina. Kusigaba Okhuluma laye kubunye isabizwana soqobo ngu – wena, kubunengi ngu – lina.

Kusigaba Okhuluma Ngaye zimi kanje izabizwana zoqobo: Kusigaba 1 ngu – yena, 1(a) yena 2.bona 2(a) bona 3.wona 4.yona 5. lona 6. Wona 7. Sona 8. Zona 9. Yona 10. Zona 11. Lona 12. – 13.  – 14. bona 15. Khona

Nanku esikunanzelelayo: Izabizwana zoqobo zonke zilamalunga amabili – isiqalo lesiqu. Isibonelo: sona; u-so- yisiqalo, -na yisiqu. Iziqalo zezabizwana zoqobo zicina ngonkamisa u –o ngaphandle kokhulumayo ubunye lobunengi, okhuluma laye ubunye lobunengi, izigaba 1 lo 1 (a). Izabozwana zoqobo zonke zicina ngesiqu u – na.

Share This:

Sponsored Links