uMthunywa
Sikhumbuzo Dabengwa
KULE iviki sizake sikhangele inkulumo ebakhona ebantwini abathize kanye lemabangeni atshiyeneyo sibone ukuba baphendulana njani kuzehlakalo ezitshiyeneyo. Funda nanzi izehlakalo ezitshiyeneyo ubusuphendula imibuzo elandelayo.
1. Ubizwa ngumnewenu phandle ukuze ligebhe esivandeni lihlanyele izilimo. Lo ngumsebenzi ongawuthandiyo. Nanzi izimpendulo zakho omnikeza zona.
(a) Mnewethu ngiyaxolisa, ngilomsebenzi wesikolo engiwulobayo, bengicela uxolo.
(b) Angithi mnewethu uyangibona ukuba ngibhala umsebenzi wesikolo, angilasikhathi mina, lawe uyazi.
(c) Uthi sigebhe sidlalisa amandla ethu njengoba amanzi engabonwa, uzabe uthelela ngani?
I. Impendulo yinye ngayinye itshengisa similo bani ngalumfundi?
II. Ungumnewabo waleli ijaha ungezwa njani ngempendulo yinye ngayinye?
2. Umama uvela edolobheni elikhatshana lapho athole ithuba walithengela izimpahla ezilentengo ephansi kanti njalo zithengiswa ngokuzidobha phansi. Ngemva kokuthwala kanzima ezikhetha njalo ecela abathengisi ukuba bamphathise, nanzi izimpendulo aziphiwa ngabantwana.
(a) Izimpahla lezi lizithenge ko “Khothama mama?” Azilunganga.
(b) Alalaa zaze zaba zinhle mama lezimpahla, ziyabonakala ukuba zivela emazweni aphetsheya, azilambuzo.
(c) Siyabonga mama ngokuthwala kanzima ukhetha izimpahla lezi, ungadinwa lakusasa!
I. Impendulo yinye ngayinye iveza ubuntu obunjani?
II. Umntwana wempendulo yakuqala ungaphinda umthengele impahla engekho na?
3. Likuviyo lokulungiselela imihloliso esikolo. Omunye wabafundi uthokoziswa yimisindo ayenzayo ephazamisa ababalisi kuzifundo zonke.
Ungamazisa njani ukuba lokho akwenzayo akukuhle njalo kulibuyisela emuva ezifundweni. Khetha lapha . . .
(a) Jaha into yakho le eyokudelela ababalisi iyekele, bazakutshaya ababalisi.
(b) Mngane wami ngicela uxeke ekudlaleni ngezikhathi zokufunda, uchitha isikhathi sakho, esababalisi kanye lesabanye abafundi.
(c) Izifundo ziyakwala sibili, kuthi dlala ungalaleli lakancane, hamba juba bazakucutha phambili!
Asinanzeleleni izindlela esiphendula ngazo ontanga, abazali kanye labanye abaphethe impilo zethu ukuze sitshengise ubuntu bokukhuliswa kuhle ngomthetho. Size sihlangane kwelizayo.
