uMthunywa
Siphathokuhle Ngulube
SALIBONANI bafundi. Siyaqhubeka ngezifundo zethu zenkulumo ngomumo ezisakhayo kumpilo yethu yansuku zonke. Ngiyathemba lizilandela kuhle izifundo lezi njalo liyazisebenzisa kumpilo yenu yansuku zonke. Izenzo zomuntu phela yizo ezikhomba ukuthi umuntu uselolwazi oluthile ngolutho oluthile. Ulwazi olungavezwa yizenzo zomuntu luyize leze bafundi.
Lamuhla sizakhangela indlela esikhangela ngayo abanye abantu emphakathini. Bakhona abantu esithi nxa sibakhangele sibeyise kakhulu. Kuyini kanti ukweyisa bafundi? Ukweyisa yikukhangelela abanye abantu kumbe omunye umuntu phansi. Umuntu oyeyisa omunye umuntu yena uzibeka phezulu kakhulu kwalowo muntu ameyisayo. Uzenza yena ongcono nxa ezilinganisa lalowo muntu ameyisayo. Ukweyisa umuntu kungavezwa yizinto ezinengi kakhulu.
KUDALWA YINI UKWEYISA OMUNYE UMUNTU?
Ukweyisa omunye umuntu kungadalwa yikuthi wena oweyisa omunye
–ulenzuzo engcono
–ulomsebenzi ongcono
–izinga lemfundo yakho liphezulu.
–uphuma emulini engcono kwezomnotho
–izembatho zakho zingcono.
Zinengi izinto ezingadala ukuthi umuntu eyise abanye abantu. Singaziqamba singaziqedi. Ukweyisa akusiyonto engcomekayo esintwini. Iyahlukuluza abanye abantu. Ukwenza kwethu kuvele kutshiyene bafundi ngakho ke singeyisani, kuhle ukuhlonipha umuntu ngalokho ayikho khona.
YIZIPHI IZINTO EZIVEZA UKUTHI UMUNTU UYEYISA?
1. INDLELA YOKUKHANGELA OMUNYE UMUNTU.
Ikhona indlela yokukhangela ekhomba ukweyisa okuthile. Umuntu uyakususa phansi ngamehlo uze uzizwe angathi uze. Ilihlo eleyisayo lenza lo oyeyisiweyo azithalaze, azibambabambe ngoba phela engasathembi ukuthi ugqoke kuhle ethi mhlawumbe kukhona osokonakele kuye.
2.INKULUMO
Ikhona inkulumo engalunganga esintwini eveza ukweyisa. Usungathola umuntu ekhuluma lomuntu omdala sengathi nje ukhuluma lomntwana. Kuyikweyisa ke lokho. Akhona njalo amanye amagama angayisiwo esintwini aveza ukweyisa nje.
3.UKUNGALALELI UMUNTU NXA EKHULUMA.
Umuntu oyeyisekayo kalalelwa nxa ekhuluma. Ungathola emile ekhuluma phambi kwabantu kodwa kungela ngitsho loyedwa omupha indlebe. Kukhomba ukweyiswa ke kwalowo okhulumayo ngoba abalaleleyo bekholwa ukuthi akulanto elomsoco ayikhulumayo.
UKUNGATHEMBI UMUNTU.
Umuntu oyeyisekayo akathenjwa ukuthi angenza ulutho olulomsoco ngitsho lolulodwa. Amakhono akhe awaveli obala. Kukholwa ukuthi yonke into ayenzayo yimboza yodwa.
UKUNCITSHWA AMATHUBA.
Umuntu oyeyiswayo uyancitshwa amathuba okwenza izinto empilweni. Lanxa elalo ikhono elithile akathenjwa nje ngoba eseyiseka.
Ukweyisa omunye umuntu okusonto ekhwabithekayo esintwini bafundi. Sidalwe satshiyana njalo siphiwe izinto ezahlukeneyo ngakho kuhle siphakamisane ngalokho esiyikho khona.
Asihlanganeni ngeviki ezayo siqhubeka ngesifundo sethu.
