Uncategorized

Inkomo 21 zifa ngetshefu

23 Jun, 2022 - 00:06 0 Views
Inkomo 21 zifa ngetshefu

uMthunywa

Intatheli KaMthunywa
KULEMULI yeNkayi esabelweni seMatabeleland North esele imadolonzima ngemva kokulahlekelwa zinkomo ezingu-21ezibiza imali engange-US$8  500 ngemva kokungazwanani enkulumeni okudale ukuba inkomo ziphiwe umuthi wezilimo oyingozi.

Inkomo inye kubikwa yanikwa iphilisi le-aluminium phosphide elisetshenziswa ukulondoloza inhlanyelo egciniweyo egoqela eyomumbu, intanga, legwayi.

Loba bekulotshwe kwakhanya ukuba okuphakathi kuyingozi, inkomo zanikwa amaphilisi la abangela ukuba zife.

Inkomo lezi ngezamalunga emuli amathathu akoMpofu, uMnumzana Lindelani Mpofu owathenga umuthi, uMnumzana Orderly Mpofu owanika inkomo umuthi loNkosazana Jennet Mpofu oleminyaka engu-97.

Isimo semuli eyakhele eDolahali esigabeni seNhlekisa ngaphansi kukasobhuku uThome Ncube sifana lemfa ngoba omakhelwane babuthene ukuzoduduza imuli le.

Isikhulumi semuli, uMnumzana Dennis Mpofu ohlala koBulawayo ogade waya eNkayi uthe okwenzakeleyo yingozi etshiye imuli ihlukumezekile.

“Okwenzakale emulini yethu yingozi.

Silahlekelwe zinkomo ezingu- 21.

“Elinye ilunga lemuli lathenga umuthi wokulondoloza inhlanyelo laselinika umfana ukuthi awuhambise ngekhaya.

Ujaha lo wakhohlwa umlayezo wathi efika ngekhaya wathi ngumuthi wokudoza inkomo.

“Ngeshwa, umuntu onike inkomo amaphilisi kafundanga njalo kabalanga, wathatha wanika inkomo njengalokhu behlala bezidoza.

Banika inkomo yinye ngayinye iphilisi ngemva kwesikhatshana inkomo zaqala ukufa.

“Kusele inkunzi eyodwa ngemva kokuba imuli ilayelwe ukuba bayinathise amasese,” kuchaza uMnu Mpofu.

UMnu Mpofu uthe ngaphandle kwenkabi, ithokazi elilinde amathole amabili ebelingaphiwanga amaphilisi yizo izifuyo eziseleyo.

Uthe oweVeterinary osebenzela esigabeni lesi uxwayise imuli ukuba izigqibele kulokuthi bazitshise.

“Sagebha igodi elitshonayo sazigqibela ngoMvulo. Bekubuhlungu ukubona inkomo zihamba kanjalo nje lokuzigqibela.

“Umama ubesala ukuzikhangela zingakagqitshwelwa sasesimeluleka ukuba kungcono azikhangele ukuze akwamukele.

Siyakwamukela ukuba kube yimpazamo ngenxa yokungazwisisani ekukhulumeni okwenzakeleyo,” utsho njalo.

UMnu Mpofu uthe imuli iyamukela loba yiluphi uhlobo losizo abangaluthola kwabafisa ukubasiza ukuze bathole inkomo.

USobhuku uNcube uthe okwenzakeleyo kunzima njalo baswele amazwi njengomphakathi.

“Lokhu kusiphethe kubi njengendawo njalo omunye sengacabanga ukuba kukhalelwa ukufa komuntu ngoba izakhamizi lokhe zisiza ukuzoxhasa imuli yakoMpofu.

Sikhalela ukulahlekelwa kwabo njalo kulusizi ukuthi umuntu owenza lokhu wayelenhloso eqondileyo engazi ukuba kuzadala ukulahlekelwa okukhulu.

“Ngikhulekela ukuba uHulumende labanye abafisa ukusiza, banike imuli le inkomo ukuze baqale ukukhulisa kakutsha isibaya.

Inkomo ziyibhanga yethu ngakho abasoke benelise ukuphatheka kwezokulima lokwenza okunye bengela zifuyo,” uchazile.

Umlimi endaweni uMnumzana Jimmy Moyo uthe ukufa kwenkomo kube yindlela engumlayezo kubalimi ukuba bafundiswe ukugcina lokusetshenziswa kwemithi yokulima eminengi.

“Kulomngcele oyingozi wolwazi okhona phakathi kwabalimi lendawo zolwazi.

Nhlekisa Information Market Centre

Kudingeka indawo zolwazi ezifinyeleleka lula kubalimi abasakhulayo njengeNhlekisa Information Market Centre esigabeni ukusiza abalimi.

Imithi enjalo kumele igciniswe abantu abathembekileyo njalo abakwaziyo ukubala bazwisise indlela zokusetshenziswa kwemithi ngoba eminengi yakhona iyingozi,” uchazile.

Ukhuthaze abalimi ukuba basebenze ndawonye lama-veterinary officers asendaweni zabo njalo bahambele imihlangano eyabe iqukethe ulwazi kwezokulima.

Imizamo yokukhulumisana loMatabeleland North Provincial veterinary officer, uDokotela Pollex Moyo ayiphumelelanga ngoba ubengatholakali ecingweni.

Share This:

Sponsored Links