Izikhathi ezinengi sisuke sidinge ubuntu bomuntu kundlela aziphethe ngayo ekuphileni kwakhe. Indlela akhuluma ngayo labanye, indlela asebenza ngayo labanye kanye lendlela ahlezi ngayo kuleyondawo aphila kuyo kuyavela ukuba ulobuntu kumbe hatshi. Izehlakalo ezitshiyeneyo yizo eziveza ubuntu bomuntu.
Izehlakalo ezidala inzondo umuntu lomuntu uziphatha njani? Izehlakalo ezilenjabulo yena uziphatha njani kuzo? Asikhangeleni izehlakalo ezilandelayo sitsho ukuba ziletha zimilo bani kulabo abaqondane lazo.
a) Ungumfundi osungeniswe kuviyo lezesayensi kubanga lesithathu emfundweni ephezulu. Ukujabula kusezingeni eliphezulu njengokuba ubufisa ukuba ngumanjinela ungaqeda isikolo. Abangane bakho bayakujabulela nanku bona bafakwe kwamanye amaviyo aphatheke ngezifundo ezehlukene lezakho.
Likusikhathi sokubala ntambama njengabafundi abafunda behlala esikolo. Umbalisi ohlola akhangele ababanga umsindo uthi gwabu isivalo akuthole uthwele isambuleni ugegetheka ngohleko lwemthonjeni.
Nansi imibuzo:
Umbalisi: Sibane, kambe yini oyenzayo ubanga umsindo ongaka ngesikhathi sokubala?
Sibane: Kangenzi lutho mbalisi. Bengihleka nje njengoba sonke sithabile.
Umbalisi: Ngesenzo sakho lesi sengikususa manje kuleli iviyo wehle uye kweliphansi.
Sibane: Bengingazisa mbalisi.
1. Impendulo yomfundi lo otholakala ekulesi isimo siyibona iyimpendulo enjani?
2. Nxa umbalisi eyizwa ngokuphelela kwayo limpendulo angamxolela na lumfundi?
3. Yiliphi igama elingaqukula ulaka kumbalisi lanxa engafisa ukuxola acine engelaxolo?
4. Umfundi olomthetho kwakufanele athini ukutshengisa ukusola isenzo sakhe?
b) Lisendleleni yesikolo lijahe ukuyafika amasango engakahluthunelwa. Nangu uSipho ezihwedela cala celeni.. Nxa limbiza limkhuthaza ukuba aphakamise inyawo isikhathi sidliwe ngumangoye angagqizi qhakala. Alibheke, alabhule izandla athi “Akelitshiyane lami lina zikhothamathe zababalisi.” Aqhubeke ezihwedela.
Imibuzo
1. USipho uziveza engumuntu ongathandi isikolo. Kuvezwa yini lokhu?
2. Impendulo kaSipho itshengisa similo bani kubabalisi bakhe?
3. Abafundi abahlangana loSipho kumele benze njani ukuze uSipho asizakale?
4. USipho yena ngokwakhe uveza ukudelela. Letha izizatho ezimbili.
Nanzi izimpendulo zabanye bethu bafundi.
Imvama izimpendulo zabanye bethu azivezi inhlonipho lokuziphatha kuhle. Kuhle ukuletha impendulo etshengisa uxolo kanye lokuzisola. Kwenza lalo okhulumisana laye abelokukuxolela. Asihlanganeni kwelizayo.
