Ugwalo lulotshwe nguTommy Matshakayile Ndlovu loDoris Nomathemba Ndlovu belo Bekithemba Sodindwa Ncube
Ukubalwa kwesikhathi esiNtwini
Esikutshelwayo yikuthi ukuhamba kwesikhathi kwavela kwadabuka kuyinto eqakathekileyo empilweni yabaNsundu.
Ngakho-ke zazivele zikhona indlela okwakuqanjwa ngazo isikhathi kusukela ekuseni kuze kufike ngelanga elilandelayo. Yayiphela iviki, iphele inyanga uze uphele umnyaka.
Lokhu esizakulandisa kuveza ukuthi esiNtwini babesibala njani isikhathi. Isikhathi kukhangelwa ilanga:
Empondozankomo – Kuseni kakhulu kungakakhanyi, nxa ukhangela esibayeni ubona impondo zenkomo zimhlotshana zona inkomo zingakhanyi. Ilanga liphuma: kutshiwo lapho ilanga lisithi chatsha liyimbumbuluza ebomvu.
Ilanga selikhwele: Amazolo ayabe esekhithika etshanini. Yisikhathi sokuphuma kwenkomo. Imini enkulu/ seliphezu kwezindlu: Isithunzi somuntu sesimi saqonda mpo. Ikhanda libesezinyaweni zakhe. Ngemva kwemini enkulu/ seliphendula imithunzi yezindlu: Lesi yisikhathi lapho imithunzi iqalisa ukuphenduka ikhangela empumalanga.
Emabuyankomo: Isikhathi ngemva kwemini enkulu inkomo sezivela chaka zizesengwa. Selibantubahle/ Selizikhala zamithi/ selisiya ngomutsha wendoda: Sekuntambama ilanga selibanga ukuya tshona selikhanya ngezikhala zezihlahla. Inhlamvu yelanga ingakatshoni/Selimathunzi: Ilanga liyabe selibomvu selifuna ukuthi qobhi kunina. Sekuluvilibana/Sekunqunda amehlo: Ilanga selitshonile into ebucwala isiqala ukuthi ingakhanyi kuhle.
Kusihlwa: Kuyabe sekumnyama. Yisikhathi okudliwa ngaso kusiyafika isikhathi sokulala.
Isikhathi sebusuku: Ekutshoneni kwecelankobe – Lesi yisikhathi abantu bethi kabalale. Icelankobe yinkanyezi etshona sekuhlwile. Ukukhala kwenkukhu zakuqala: Sekusebusuku sibili. Ukukhala kwenkukhu zesibili: Sekuphakathi kobusuku. Abantu bathi bengaphuma phandle bakhangele umthala bawufice usuphendukile.
Ukukhala kwenkukhu zesithathu/Emadabuka kusa/Ekuphumeni kwendonsakusa/Ezokubuya kwabathakathi: Isikhathi sekubanga ukusa. Ukukhala kwenkukhu nxa sekuhlangana lokuphuma kwenkanyezi okuthiwa yindonsakusa kutsho ukuthi ukuphuma kwelanga sekuseduze.
Lokhu kutsho ukuthi abadala isikhathi sebusuku basibala besebenzisa ukukhala kwenkukhu lokuhamba kwenkanyezi ezaziwayo. Umthala uyaphenduka nxa sekuphakathi kwamabili, kuthi nxa sekubanga ukusa ube usungezanzi kwesibhakabhaka.
Isikhathi kubalwa insuku: Insuku zeviki kakulula ukuthi umuntu azi kuhle ukuthi zadabuka zibizwa ngayonale indlela na, ikakhulu uMgqibelo leSonto. Kodwa izikhathi eziveza ukulandelana kwamalanga zimi kanje esiNtwini:
Kusasa; Kutsho usuku olulandela olwalamuhla. Ngomhlomunye: Kutsho phambili kwakusasa. Nxa lamuhla kungoLwesithathu ngomhlomunye kungoLwesihlanu. Izolo: Kutsho usuku olungemva kwalamuhla. Kuthangi: Kutsho usuku olungemva kwezolo.
Okunye sizakukhangela kunsuku ezilandelayo.