uMthunywa
Siphathokuhle Ngulube
Salibonani bafundi. Ngithemba liyakholisa ngekhefu. Abanye ngabamelele impumela zemihloliso abayibhalileyo. Abanye njalo ngabazakuya kumaviyo atshiyeneyo umnyaka uqalisa, ngokunjalo-ke bafundi kuqakathekile ukuba siziphathe kuhle ngoba izigaba esikuzo zonke ziqakathekile.
Phela ukumelela impumela yinto eqakatheke kakhulu ukuze uzibone ususiya kusigaba esilandelayo. Abanye benu izimpilo zenu zizaphanjaniswa lilanga elilodwa nje ngoba umuntu esithi uyakholisa. Kanti kuyini ukukholisa bafundi? Yikwenza izinto eziphambene lomthetho wabazali kumbe yikwenza izinto ezingalilingananga mhlawumbe njalo yikwenza okuphambene lalokho okukhangelelwe ngumphakathi. Hatshi bafundi, ayisikho lokhu.
Liyakwazi ukuthi ukwenza okubi nje ngelanga elilodwa kungenza ukuba siphambaniseke impilo yethu yonke ingasabuyeli emuva. Kungadaleka umonakalo omkhulu ngelanga elilodwa nje. Zinengi izinto okumele siziqaphele ngaleli ilanga.
1. Okokuqala asinanzeleleni abangane esidlala labo. Bangasingenisa ezinkingeni. Abanye abangane abahloniphi abazali. Bazenzela umathanda nje ngoba bengatshelwa lutho. Abantwana abanjengalaba yibo phela abazaphuma ngekhaya ekuseni balale begida la okungaziwa khona baze babuye abazali bengasazi. Kambe abangane abanje bazakufundisani ngempilo?
2. Okwesibili ungathi usufike lapho eliyazikholisisa khona umane uqhutshelwe okunathwayo ngoba uzacina unatha okudakayo. Kunengi okufakwa ngontanga okudakayo kulezi insuku. Abanye benu alikunathi ngoba lithanda kodwa ngoba linikwe lingazi. Ngalokho-ke vula amehlo uqaphele.
Kunathwa utshwala
3. Okwesithathu ungahambi labantu abakhulu kulawe. Lokhu kungakwenza ucine usenza izinto engakulingananga usuzama ukuthabisa abangane.
4. Okwesine ungalandeli imithetho yakweminye imizi. Landela owangakini ngoba awazi ukuthi abangane bakho bathembeni.
5. Okwesihlanu ubunqunu bomuntu ikakhulu intombazana bulihlazo. Asigqokeni kuhle sisiya emidlalweni yethu ngoba ubunqunu yibo obudala ukuthi sidlwengulwe ngabantu abadala kulathi. Abanye lokhu kungabenza basale belemikhuhlane ethile kumbe sebezithwele abantwana abazazalwa bengelaboyise bahawule.
6. Okunye njalo asinanzeleleni izimota esihamba ngazo emidlalweni le ngoba nje izimota lezi ziyabe zihamba ngabanye benu abangalazo lezincwadi zokutshayela kanti njalo okunye bayabe bedakiwe. Lokhu kuyingozi kakhulu.
Kunengi esingakutsho bafundi kodwa okuqakathekileyo yikuzazi ukuthi ungubani uphuma ngaphi.
Sibe leKhisimusi enhle. Singene emnyakeni omutsha sichelesile.
