uMthunywa
Indikimba – Ezomanyano
Imbongi nguArtwell T Masuku
Isihloko senkondlo – Siyabonga iUnity bakhokheli
Lizananzelela bafundi ukuthi lokhu siphethe inkondlo esiyiqale ngeviki ephelileyo. Inkondlo le elesihloko esiqanjwe ngaphezulu ikhuluma ngodaba oluqakatheke kakhulu embalini yelizwe lakithi leZimbabwe. Udaba lolu njengoba indikimba isitsho lumayelana lomanyano okhona elizweni lakithi leli lokuthi umanyano lo weza kanjani.
Sizwile kuviki ephelileyo ukuthi umanyano lo weza ngemva kwesivumelwano esenziwa ngabakhokheli ababili ababekhokhela amabandla alwela inkululeko yelizwe leZimbabwe uCde Robert Mugabe lo Joshua Mqabuko Nyongolo Nkomo. Siphethe ingcazelo yethu lapho sisizwa ukuthi isivumelwano leso esalotshelwana phansi saletha ukuchelesa kumaqhawe alele emaguswini imbongi ithi isitsho bona abafela uzikhulule.
Lamhlanje sisukela lapho imbongi iqhubeka ichaza ukuthi labo abafela uzikhulule bayathokoza ngokubambana kwamabandla amabili aziwayo. Imbongi ithi kunzima ukuchasisa ngoba siyawazi mina lawe kunga yiZANU (PF) kumbe PF – ZAPU. Imbongi yenza angani ayiwazi lawo mabandla. Sibona lapho eyenza angathi ikhuluma lomfanyana wayo ithi:
“Ngibona angathi yiwo kanye mfanyana/ Ngiyaphupha kumbe yiwo mfowethu/ Yiwona kwaze kwaphendula uNehanda/ Wona kanye bedumelana loMzilikazi”. Ngokunjalo labo Nehanda labo Mzilikazi bayathokoza njalo imbongi ibafakela amazwi isithi: “Batsho bathi siyabonga, siyabonga.” Sikunanzelele bafundi ukuthi imbongi le ikhuluma ngomanyano sibili yikho nje iqamba abantu abayimihlubo eyehlukeneyo.
Nxa imbongi ikhuluma ngoCde Mugabe lo Cde Nkomo ikhuluma ngabo kuzigaba ezitshiyeneyo isenzela ukuthi ibethe ngamunye ngamunye wabo kuzwakale. Siyabona kusigaba esilandelayo imbongi isithi, “Siyabonga Mugabe/Siyabonga nsizwa yomuntu/Umqondo wakho ngowokwakha/ Sikuhlonipha jaha lomuntu”. Iyaphambili imbongi imdumisa uMugabe ize imbuze ithi ngabe ukhokho wakhe uyabona kumbe wasiphiwa lesi sipho?”
Iqhubekela phambili imbongi ibuza uMugabe ukuthi kumbe kungangokwakibo, lufuzo yini? Iyabuza imbongi ukuthi kungabe ngobani owakoMugabe olofuzo oluhlekangako? Iyaziphendula imbongi ithi ngugogo kumbe ngukhulu kaMugabe? Ibisiphetha leso sigaba ngokuthi nxa kuyibo bonke labo bayabonga bebonga amandla abo. Nxa ephendukela ngakuNkomo uyamncoma ethi uliqhawe.
“Ndodana kaNkomo uliqhawe/Uyinsizwa ezinsizwaneni/Ungumafohloza thole lomuntu/Ulesibindi Joshua Nkomo/Wazama ngendlela zonke mfowethu/ Siyabonga siyabonga.” Iqhubekela phambili imbongi idumisa uNkomo ithi labaphansi, amadlozi phela baswele izinkulungwane zemilomo ukuthi ba babonge. Idlulela phambili ithi loPhezulu (uMvelinqangi) ubatshayela ihlombe ebonga isenzo sabo esihle sokubambanisa abantu.
Lesizwe sonke imbongi ithi siyabonga. Imbongi idlulela phambili isithi uNkomo uyinhlanyelo engalahlwayo, uyinhlanyelo evundileyo. Imbongi iyambuza uNkomo ukuthi kambe nga ukhokho wakhe uyabona na, uma ebona uyajabula lokubonga. Uthi kuNkomo sikhulu isipho sakhe eZimbabwe. Iyagcizelela imbongi ithi: “Siyabonga siyabonga kaNkomo”?
Imbongi iphetha inkondlo yayo ngesigaba lesi: “Siyabonga siyabonga/ Kwaba yisipho eZimbabwe/ Kwazalwa uMugabe/Kwazalwa uNkomo/Siyalibonga lina maqhawe/Lingamadoda eAfrica”..
