Giya Mthwakazi Iqoqo Lezinkondlo

07 May, 2020 - 18:05 0 Views
Giya Mthwakazi Iqoqo Lezinkondlo

uMthunywa

Ugwalo ludindwe yiLongman Zimbabwe

Indikimba – Ezihayayo

Imbongi nguPaul B Damasane

Isihloko senkondlo – Bayethe Maqhawe

Isizwe lesizwe siziqhenya ngamasiko kanye lembali yaso. Kuwo la amaviki ngikhethe ukuhlela izinkondlo eziphathelane lomsebenzi omkhulu owenziwa ngamaqhawe elizwe lethu leZimbabwe. La ngamaqhawe alwela inkululeko yabantu abeNsundu kucindezelo lwabondlebezikhanyilanga abeLungu phela. Kuviki ezisanda kwedlula sizwile okaSiqhoza ebonga amaqhawe la kanti lamhlanje sihlangana lomfundisi uDamasane esenza okufanayo laye ebonga amaqhawe ayiwo aletha inguquko elizweni.

UDamasane yena uwethulela isigqoko amaqhawe. Lokhu kuvela sobala kumzila emibili yokucina kusiqendu sokucina senkondlo yakhe yonale elesihloko esithi: “Bayethe Maqhawe”. Uphinda wona la amazwi ethi: “Bayethe Maqhawe! Bayethe Maqhawe/Mdakaomnyama! Liyesabeka.” Lokhu kuveza sobala ukuthi amaqhawe la ngabantu abaNsundu. Kungani uDamasane ethi umdakomnyama uyesaba? Kasiyihlele sisuka layo ekuqaleni ukuze sizwe kahle ukwesabeka koMdakomnyama.

Lanxa sekwaliwa impi yokuqeda umbuso wocindezelo uDmasane ukhuthaza abeNsundu ukuthi kabalwe impi yenguquko. Kabalwe impi yomuntu okhululekileyo basebenzise yonke imihlobo yezikhali. La amaqhawe asekhululeke emoyeni kunye lasemzimbeni. Babunqobile ubunzima bocindezelo behlela emfuleni wegazi sekuliwa phela. Empini akulula kumbe ngithi kwakungelula ngoba kwachitheka igazi elinengi lamaqhawe.

Senqobile uncindezelo imbingi isikhuthaza amaqhawe aNsundu la ukuthi kawabeleqiniso bazonde amanga ngoba wona kawakhi. Amanga kawakhi ngoba adiliza/anhidliza konke okwakhiweyo okungaba yimiduli emihle kangaka. Amanga diliza konke okuhle khona okwakhiwe phezu kwamathuna afela ilizwe lumbe isizwe. La ngamathuna ezintombi lamajaha, amathuna amakhehla lamakhehlakazi. Kulwelwa ilizwe kwafa izintombi lajaha kanye lamaxhegu(amakhehla) kanye lezalukazi (amakhehlakazi).

Imbongi ifikelwa losizi kuze kugobhoze inyembezi emehlweni ayo nxa ikhumbula ngale imiduli eyakhiwe ngegazi labafowabo bona abasala kumbe bafela empini. Impumelelo yonke le esikhona imbongi iyifananisa lemiduli eyakhiwe ngegazi labafowabo. Kuyacunula konke okubi ekubonayo imbongi nxa ikhumbula ngamaqhawe afela ilizwe. Sezizwile imbongi ixwayisa abeNsundu ukuthi kabaxwayane lamanga babeleqiniso khathesi usephinda etshela abantu ukuthi kabatshiye bonke ubumenemene bahlome ngamakhuba balime.

Iyabubona ubumenemene imbongi yikho ikhuthaza abantu ukuthi karshiyane lakho lokho baguquke benze izinto ezilenzuzo ezinjengokulima. Utsho khona kanye ukuthi abantu kabalime kodwa abuye asebenzise nkulumo nye njengesitsho ethi kabalime uthando phakathi kwabo. Imbongi ikhuthaza ukuthi kabathandane abantu abaNsundu bavune izithelo zothando njengamaqhawe ayebambene empini.Imbongi ikhuthaza ukubambana lokulwisana lenkethabetshabi khona okuchitha ilizwe.

Ukubambana lokhu leqiniso kakugcwale ilizwe lonke. “Fakazelani inhla iqiniso/Inhla itshele izansi lenyakatho/Lwanini impi yenkethabetshabi/Liyinqobe ngeqiniso izaphela.” Landelani izixwayiso zabezempilakahle ukuze livikele iCoronavirus (COVID – 19).

Share This:

Sponsored Links