Uncategorized

Amaqhinga amayelana lokuvulwa kwezikolo ngesikhathi seCorona

18 Jun, 2020 - 00:06 0 Views
Amaqhinga amayelana lokuvulwa kwezikolo ngesikhathi seCorona

uMthunywa

NguDkt Dennis Mlandelwa Sinyolo eseBelgium
BAKWETHU, lanxa icorona ilokhu isidla ubhedu, akhona amazwe asethethe kumbe afisa ukuthatha amanyathelo okuvula izikolo. Ngemva kokucubungula izicebiso zezingcwethi zempilakahle lenhlanganiso ezehlekuneyo ezigoqela eyempilakahle emhlabeni wonke (World Health Organisation), eyezemfundo emhlabeni wonke (Unesco), eyezisebenzi (ILO) lekhangelane lenhlalakahle yabantwana (Unicef), nanzi izinto ezilitshumi okumele zibe khona anduba kuvulwe izikolo:

1. Kakube lemiyalo kumbe iziqondiso okumele zilandelwe yizikolo, amakolitshi lamayunivesithi. Iziqondiso lezi kumele zikhandwe nguHulumende elandela ulwazi lezicebiso zenhlanganiso yezempilakahle emhlabeni wonke (World Health Organisation), izingcwethi zempilakahle, kanye lemibono yababalisi, abazali labafundi. Isikolo ngasinye kasibe lekhomithi ebona ukuthi leziziqondiso ziyalandelwa.

2. Kakube lamanzi, isepa lejeli le ebulala amagcikwane eCorona. Anduba izikolo, amakolitshi kumbe amayunivesithi avulwe, kumele ageziswe ahlanzeke njalo afafazwe ngemithi le ebulala izinambuzane. Abafundi, ababalisi, abaqeqetshi lazozonke izisebenzi ezisezikolo, emakolitshini lemayunivesithi kumele zikhuthazwe ukugeza izandla njalonje.

3. Kakube lezindawo zokufundela ezeneleyo ukuze abafundi bangaminyani. Phela kumele kube lesibanga esiyimitha lengxenye kumbe amamitha amabili kusuka kumfundi kusiya komunye ukuze bangathelelani amagcikwane eCorona.

4. Uma kuvunyelwene kakuhlolwe bonke abafundi, ababalisi, abaqeqetshi lezisebenzi zesikolo, amakolitshi lamayunivesithi ukuze angabi khona omemethekisa umkhuhlane ngoba engazi ukuthi uwuthwele. Otholakale elawo lo umkhuhlane kanakekelwe esesibhedlela kumbe ngekhaya nxa isimo sivuma aze asile – ngitsho phela ukuthi kahlolwe engakaphindeli esikolo ukuze kube sobala ukuthi kaselalo igcikwane.

5. Abafundi, abaqeqetshi lazozonke izisebenzi zesikolo, ikolitshi kumbe iyunivesithi kumele zigqoke imaski evala umlomo lamakhala. Lokhu kubaluleke kakhulu ngoba phela kwenza ukuthi olamagcikwane angaze awafafaza emoyeni nxa ethimula, ekhwehlela, ephefumula kumbe ekhuluma. Imaski iyamvikela njalo umayigqoka ngoba phela amathe la aphuma kothwele leligcikwane afika athi nqgu kelesisivikelo.

Bakwethu, kumele sikhumbule ukuthi amamaski kawagqokelwana njalo awatshwa ngamanzi atshisayo lesepa nsukuzonke.

6. Ababalisi, abaqeqetshi kumbe abafundi abahlezi bephethwe yimikhuhlane njalo bephila ngamaphilisi kumele banakekelwe kakhulu.

Kwamanye amazwe bathethe isinqumo sokuthi ababalisi abahlezi bephathekile basebenze bengekhaya.

7. Kakuthathwe amanyathelo lemikhankaso yokuthi bonke abantwana baphindele ezikolo. Phela emazweni amanengi asevule izikolo kutholakale ukuthi abanye abazali bayesaba ukuthi abantwababo baphindele ezikolo. Abanye abantwana basuka bazithwale, babekhona njalo abasuka bahugwe yizilingo zomhlaba umuntu acine engasalugxobi ekilasini.

8. UHulumende kumele abone ukuthi kulababalisi ebeneleyo ukuze wonke umntwana athole uncedo lemfundo elohlonzi. Lokhu kubalulekile ngoba phela ikilasi ebilombalisi oyedwa kungenzeka icine isiswela ababalisi ababili, abathathu kumbe abane, kusiya ngobukhulu bayo.

Amalungelo ababalisi kufanele ahlonitshwe njalo kabaphiwe iholo elithe xaxa, umuntu angaze asebenza ebalisa ngokuswela.

9. UHulumende kaxoxisane lababalisi lenhlanganiso zabo njalonje ukuze izinqumo lamanyathelo amayelana lokuvulwa kwezikolo aphumelele. Phela abadala bathi injobo enhle ithungelwa ebandla.

10. UHulumende kaphume lamaqhinga okuthi kwenziweni nxa umtshayabhuqe weCorona ungabuye umemetheke besekuvalwa njalo izikolo, amakolitshi lamayinivesithi. Phela amazwe amanengi ajunywa yiCorona, akwaze kwathathwa amanyathelo aqinileyo okuthi abantwana bafunde bengekhaya. UHulunde kabone ukuthi zonke izikolo zilamacomputer le-internet njalo aqeqetshe ababalisi ukusebenzisa lezizikhali zalamhlanje.

Share This:

Sponsored Links

Survey


We value your opinion! Take a moment to complete our survey
<div class="survey-button-container" style="margin-left: -104px!important;"><a style="background-color: #da0000; position: fixed; color: #ffffff; transform: translateY(96%); text-decoration: none; padding: 12px 24px; border: none; border-radius: 4px;" href="https://www.surveymonkey.com/r/JRD3VTT" target="blank">Take Survey</a></div>

This will close in 20 seconds