‘Yiso kanye isikhathi. . .kazilinywe i-sugar beans’

07 Jan, 2016 - 00:01 0 Views
‘Yiso kanye isikhathi. . .kazilinywe i-sugar beans’

uMthunywa

Ethel Ncube
INHLANGANISO yeZimbabwe Farmers Union ikhuthaza abalimi ukuthi baqalise ukulima indumba zomhlobo we-sugar beans ngoba ziphangisa ukuvuthwa njalo azilamsebenzi omnengi.

UMnumzana Abdul Nyathi onguMkhokheli wenhlanganiso le  uveze ukuthi abantu nxa belima indumba kumele baqaphele ukuthi basebenzisa inhlanyelo eqondileyo.

“I-sugar beans ziluhlupho ekumileni nxa umlimi engahlanyela inhlanyelo esidlulelwe yisikhathi ngoba kazimili kuhle njalo zicina zisiba lesivuno esiphansi,” kutsho uMnu Nyathi.

Uqhubekele phambili eveza ukuthi indumba lezi kazikhethi mhlabathi siyavuma yonke.

“Indumba lezi kazikhethi umhlobo wenhlabathi ezilinywa kuwo okumqoka yikuthi umlimi alandele indlela okumele zihlanyelwe ngayo kuphela.

“Umlimi nxa ezavuka ehlanyela indumba kumele athathe isilinganiso azasihlanyela azifake phakathi kwamanzi.

Lokhu kwenzelwa ukuthi zimumathe amanzi ukuze zimile,” kutsho uMnu Nyathi.

Ubuye waveza isizatho sokulalisa inhlanyelo emanzini ukuthi yikwenzela ukuthi zimile masinya.

“Inhlanyelo le ifuna umhlabathi ubemanzi kakhulu kungakho kungcono ukuyifaka phansi ivele isimumethe ubumanzi ukuze ingathathi isikhathi eside iphansi.

“Nxa kwenziwe kuhle ithatha amalanga amahlanu kusiya kwayisikhombisa ukumila. Umlimi kumele abone ukuthi katshiyi indumba lezo ayabe ezilalise emanzini zingahlanyelwanga ngoba zicina zingasamili eziseleyo,” kulandisa uMnu Nyathi.

Ekhuluma lentatheli uveze ukuthi umlimi kumele angazitshonisi kakhulu phansi njalo nxa ezihlanyela.

“Ukutshona kusiya phansi kumele kube ngamasentimitha amahlanu nje kuphela kukanti ngemizila kumele zehlukane ngesilinganiso esingaba yi- 5 kusiya kumasentimitha angu-10.

“Umlimi nxa angalandela izilinganiso lezizixwayiso nxa elima indumba zakhe ngeke ngitsho aphambaniseke njalo lesivuno sakhe siba sihle kakhulu,” kutsho uMnu Nyathi.

Uphinde wakhuthaza abalimi ukuthi kumele baqaphele njalo ukuthi azihlaselwa yimikhuhlane indumba.

“Nxa sezimilile sezilamahlamvu amathathu kusiya phambili umlimi kumele ahlale ezifafaza ngomuthi okuthiwa yi-copper oxchloride ukuze zingahlaselwa ngumkhuhlane okuthiwa yi-blight.

UMnu Nyathi uveze njalo ukuthi indumba lezi zithatha inyanga  ezintathu nje kuphela ukuthi zivuthwe zivunwe.

“Abalimi ngibakhuthaza ukuthi bazilimele indumba lezi ngoba kazidingi ukuthi umlimi ahlale esemasimini, okuqakathekileyo yikuthi nje zithole amanzi alingeneyo kuphela,” kuphetha uMnu Nyathi.

Share This:

Sponsored Links