WATSHA TSOTSI: Sono bani?

14 Jun, 2018 - 00:06 0 Views

uMthunywa

UKUDLWENGULA yibudlova, icala lokubamba umuntu wesifazana ngamandla kwezocansi. Emthethweni ophawula lelicala owe Criminal Law (Codification and Reform) Act Chapter 9:23, ukudlwengula yikwephula isiqendu (section) 65 somthetho owaziwa ngelokuthi yi “code” ngabanengi. Isiqendu lesi sichaza obala ukuba sakhandelwa abesifazane ngoba nxa kone owesilisa kowesilisa ngaloluhlobo, kuba licala elehlukeneyo — sodomy (Section 73). Kungaba ngowesifazane obambe owesilisa ngelinye njalo icala elitshiyeneyo — aggravated indecent assault (Section 66).

Ngithemba lisakhumbula ukuthi ngaphambilini, ngachaza ukuba owesifazane oncedisa owesilisa ekudlwengulweni komuntu wesifazane, wetheswa umlandu wokudlwengula! Phela angithi siyakhumbula ukuba owesifazane kalandlela angabamba ngayo omunye umuntu wesifazane ngaphandle kokuncedisa owesilisa.

Lamuhla siphethe udaba olusegudwini kwezakoCALA lomzali wakhe uSigilamkhuba, ngodaba lokubulawa kwabantu ngesikhathi bedlwengulwa kumbe ngecebo likaSigilamkhuba elokubhidliza ubufakazi. Kodwa-ke; Sigilamkhubandini, bana kwazi ukuba sengaze uzame kanjani ukudiliza, ukucitsha kumbe ukuchitha lobubufakazi; kuleli, uyatsha kuphela! Abacuphi bakulindele.

Sikuzwile sakubala sonke bakwethu ukuba kulabesifazane ababuleweyo ngemva kokudlwengulwa edolobheni lakoBulawayo. Amapholisa axwayise ukuba akaseyikuphenduka emakhaya ehlasela! Impi yomanyano wawo lozulu ihlome iphelele njalo ithi isazodla ezinye iphinde idle ezinye njalo, izibotshwa.

Sikhuluma kunje nje, kubukeka sengathi amakhanda ezigilamkhuba lezi ayatshisa ngoba sithi sikhupha imibiko yobubi bokona kwabo sisithi mhlawumbe bangaxwaya umthetho, bona baqhubeke besona indawana zonkana zakuleli! Ukuze libone mahlabezulu ukuba lesisifo sesibhahile, esabelweni seMatabeleland North kudlwengulwe abantu abane eBinga, Hwange, laseFolosi. Kanti bonani abesifazana? Sono bani abalaso? Cha, badinga ukunakekelwa lokuvikelwa yibo abadlwenguli laba, abesilisa!

Owokuqala kwabane laba ngumntwana wesifazana oleminyaka engu-3 ubudala owakoSaba eBinga.

Umntwana lo kubikwa ubesele lomnewabo oleminyaka engu-7 eyokuzalwa kunye lomunye njalo umntwana oleminyaka engu-3, bedlala. Kufike umzawabo oleminyaka engu-17 oncenge umadlwengulwa wamngenisa kwenye yezindlu zalowomuzi lapho afike wamdlwengulela khona! Mahlabezulu, kasigcineni abantwabethu.

Abadala labo balakho ukubanjwa ngendlela efanayo. Umntwana lo usezakhula nzima! Ujaha lo simdinga ngamehlo abomvu njalo siyazi ukuba uzakutsha kuphela — kungangcono nje azilethe kwabomthetho ngoba akukho lapho ayakhona.

Emlandwini wesibili, kulojaha oleminyaka engu-15 eyokuzalwa odlwengule amankazana amabili aleminyaka engu-10 ubudala. Lokhu kwenzakale esiqintini seHwange. Ngesikhathi siloba loludaba umfana lo ubebalekile edingwa ngemva kokubaleka — uyatsha kuphela jahana! Umadlwengula ngumzawakhe wamankazana la njalo lesisiga senzakale ngempelaviki lapho amankazana la abevakatshele khona ugogo wawo.

Ujaha lo ugange ufile ngoba kubikwa engene engutsheni zamankazana la ngamunye ngamunye. Ubadlwengule kusebusuku ebavale umlomo ukuze bangakhali! Kubikwa amankazana la athe ezama ukubikela ugogo wawo, usalukazi wawathethisa ethi akafuni kuzwa amanyala anjalo. Yeyi madoda, kunzima!

Siyalixwayisa bakwethu ukuba abantwana bayakudinga ukunakekelwa lokulalelwa. Ikakhulu kulezi insuku zemikhuhlane yengulamakhwa, igcikwane leHIV lomkhuhlane weAids. Khona ukudlwengulwa lokho, kuhlukuluza umntwana okwempilo yakhe yonke.

Owokucina ngowesifazane oleminyaka engu-25 obanjwe “nguyise” u Langton Mathe oleminyaka engu-58, isakhamuzi sasemaphandleni eFolosi. Ubunzima obukule indaba yikuba ukhulu lo ubambe “umntanakhe” olomkhuhlane wengqondo! Umntwana lo lizalizelwe koMathe. U“mzingeli” Mathe uzijimbise impunzi lempunzana engazi ukuba kulabazingeli abangcono, impi yomanyano wamapholisa lozulu edla amahabula! Imtshisile-ke limpi okwenza abesezandleni zamapholisa sikhuma kunje-nje.

Udaba lukaMathe luyisibonelo sokuhlukuluzwa kwabantwana abalabazali abehlukanayo. Ubaba omncane onjengo Mathe lo wehluleka ukuhlonipha umntanomkakhe, wehluleka lokumzwela lumntwana ukuthi uyagula, wehluleka lokuzisola ngobudala bakhe! Kuthiweni pho njengoba inkanuko zomzimba lezi

sezisidalisa amacala anje — amazinga wonke kambe?

Ngithemba liyakubona bakwethu ukuba abesifazana basenkingeni. Phosa elakho, bavikelwe njani pho?

Sixhumeni ku — [email protected] kumhleli, sibonisane.

Share This:

Sponsored Links