Ukwakha ibizo kuyaqhutshwa

18 Oct, 2018 - 00:10 0 Views

uMthunywa

UKWAKHA amabizomuntu kuzenzo eziyimpambosi: Izibonelo: thandwa – ibizomuntu kubunye – isithandwa; ubunengi – izithandwa. Isenzo esiyimpambosi – botshwa, ibizomuntu kubunye – isibotshwa; ubunengi – izibotshwa.

(a) Nxa sisakha amabizomuntu ezenzweni eziyimpambosi, siqala ngesiqalo sebizo esivumayo. Isibonelo: thandwa > isithandwa; thandwa > izithandwa.

(b) Nanzelela ukuthi akhona amabizomuntu akhiwa ezenzweni kodwa engacini ngonkamisa u – i. Isibonelo: Kusiqu sesenzo /phoxa/ ibizomuntu kubunye ngu/isiphoxo/. Ubunengi – ngu/iziphoxo/. Isiqalo sebizo esivumayo ngu/isi-/. Isiqu sesenzo sicina ngonkamisa u – o.

(c) Siqale ngo isi- ubunye, izi- ubunengi besesisusa unkamisa wokucina u –a wesenzo sajobelela u – o. phoxa > isiphoxo; isi + phox(a) endaweni yakhe sijobelela unkamisa u – o-.

Siyaqhubeka sihlela Amabizonto. Hlolisisa umutsho olandelayo: Isihlalo lesi siphezulu. Khetha ibizo kulo umutsho. Nxa ukhethe kuhle, ibizo olitholileyo emutshweni lo ngelithi – isihlalo. Ibizo leli likhomba ulutho nje njalo lakhelwe esenzweni. Amabizonto ngamabizo ezinto, amanye akhelwa esenzweni ikanti amanye akhelwa kwezinye incezu zenkulumo.

Ukwakhiwa kwamabizonto. Zinengi indlela zokuwakha la amabizo. Lapha sizatshengisa ezinye zazo: 1.

Angakhiwa ezenzweni ngokususa unkamisa wokucina wesenzo, esikhundleni sakhe sijobelele u – o, sibe sesiqalisa ngesiqalo sebizo esifaneleyo: hamba > uhambo, hleka -> uhleko, bopha > isibopho, thenga > intengo, uhamb(a) + o > uhambo, isiboph(a) + o > isibopho.

Share This:

Sponsored Links

Survey


We value your opinion! Take a moment to complete our survey
<div class="survey-button-container" style="margin-left: -104px!important;"><a style="background-color: #da0000; position: fixed; color: #ffffff; transform: translateY(96%); text-decoration: none; padding: 12px 24px; border: none; border-radius: 4px;" href="https://www.surveymonkey.com/r/JRD3VTT" target="blank">Take Survey</a></div>

This will close in 20 seconds