Ukuhlaziya inkondlo

20 Feb, 2015 - 10:02 0 Views
Ukuhlaziya inkondlo

uMthunywa

. . . Silo Charles Dube

Ezivusa Usinga luqoqwe lwahlelwa yiLiterature Bureau lwakhitshwa yiMambo Press
Imbongi ngDavid N Ncube
Isihloko senkondlo – Izibongo zamaqhawe
Imbongi uDavid N Ncube kule inkondlo udumisa amaqhawe alwela inkululeko yelizwe lakithi eZimbabwe. Uyawabonga ngomsebenzi omkhulu abawenzayo ngokubakhumbula ngemihlangemihla.
Ngombuzo ongadingimpendulo iyaqamba amanye amaqhawe afela empini imbongi. Ekuqaleni ubuza ukuba bangaphi oNyakanyaka bakoMlotha? Uphi uMadayizela wakoPhunga? Uqhubeka ebuza ukuthi wangena ngaphi uZenzele? Zonke lezi zinsizwa zempi ngoba imbongi iphetha ngokuthi ziphi lezonsizwa zempi na? Lanxa engakuthi bhadla lokho kodwa siyazizwela ukuthi bonke laba bantu abaqambe lapha basala kumbe bafela empini.
Okwasalayo abakubonayo bona labanye ngamagceke, omileyo lamadlinza esabekayo. Amadlinza ngamangcwaba lawo abawabonayo egangeni nxa izulu liduma likhwaza. Imbongi ikubeka sobala ukuthi iyawazi lawomabutho, agiqika afela kundawo ezinengi ezingela kubalwa. Impi kayilwelwa kundawo eyodwa kodwa iyasabalala kulizwe lonke, yikho imbongi ithi amabutho la ewaziyo afela kulezo zinkundla ezingela kubalwa.
Lo okhuluma kule inkondlo ongaba yimbongi njengoba ngitshilo ekuqaleni kukhanya laye wayekuleyompi lapha abona khona amanye amaqhawe esiwa esifa. Uthi lanxa elele obukaBhuka, ejumekile ebuthongweni uphupha bebhixana legazi elalezo zinsizwa ezasala empini. Nxa ephaphama kulobo buthongo lumeqa uvalo. Ngemva kwalokho ukhumbula izihlobo zakhe zegazi. Lezi yizihlobo zakhe eziseduze ezafayo ngesikhathi sempi zibulawa yisitha, kanti abanye bafa bebulawa yindlala ngaleso sikhathi sempi.
Ngokufanayo abanye abantu kugoqela izihlobo zalo okhulumayo zafa ngesikhathi sempi bebulawa yimikhuhlane eyesabekayo. Kuhlatshelwa ngabo labo abafayo ngesikhathi sempi, bephiwa indumiso. Iyavuma ukuba laba asebadlulayo babatshiyela umsebenzi omkhulu. Isiphinda njalo imbongi ngombuzo ongadingimpendulo isitshela ngamanye amaqhawe atshonayo ngesikhathi sempi yenkululeko. Amaqhawe aqanjwayo lapha ngoMakwati, oMashayamonde, okaMagama, uJosiah Tongogara, okaMangena owaziwa ngokuthi nguAlfred Nikita kwezinye izibanga.
Leqhawe elikhulu, uMasotsha Ndlovu ngomunye laye owatshonayo. Bonke laba abaqanjwe lapha imbongi ithi bami njengamadlozi enkululeko yakithi emhlabeni laba asebafayo. Bayakhunjulwa njalo bebongwa bedunyiswa ngokwenza umsebenzi omkhulu wokulwela ilizwe. Lanxa bekhona abanye, njengentsha enengi engazange iye empini kodwa bayayizwa imbali yokuthi wayeliphethe njani ibutho okaMangena, uAlfred Nikita. Wayelibutho elikhaliphileyo okaMangena.
Ngakwelinye icele laye wayeyihlomisa okaMagama, uJosiah Tongogara, elinye iqhawe lempi yenkululeko elalikhaliphile. Wonke la amaqhawe aqanjwe lapha ngasebabhubhayo kodwa into enhle yikuthi imisebenzi yabo bayayikhumbula.

Share This:

Sponsored Links