uMthunywa
NANZELELANI bafundi ukuthi kuviki ephelileyo sifunde ngesabizwana sokuchasisa singakafundi ngesichasiso uqobo lwaso.
Lingazikhathazi kakhulu ngalokhu ngoba kuzabalula nxa selifunde ngesichasiso.
Qaphelani njalo bafundi ukuthi ingxenye zohlelo lwesiNdebele kusukela kubizo ziyangenelana.
Umbuzo wokuqala okumele siwuphendule ngothi: Siyini isichasiso ngohlelo lwesiNdebele?
Funda imitsho elandelayo singakaphenduli umbuzo lo.
Bathi bezingela bahamba phakathi kwegusu elikhulu elilezihlahla ezinde ezitshaya khonale.
Kabazange besaba ngoba behamba lomuntu omdala uNdlovu.
Yena phela yindoda emfitshane kodwa elamandla amakhulu.
Esigabeni sakwabo kulezintombi ezinhle. Kulamantombazana amabili akoThebe wona ayiziqamula amayezi.
Asikhetheni amagama asetshenziswe ukuchaza amabizo kumitsho engaphezulu: elikhulu, ezinde, omdala, emfitshane, amakhulu, ezinkle, amabili.
Amagama la abizwa kuthiwe yizichasiso.
Isichasiso ligama elichaza usobizo (ibizo kumbe isabizwana) emutshweni njalo limlandela.
Isichasiso silengxenye ezimbili: isivumelwano lesiqu. Izivumelwano yizakhi esiqalisa ngazo ezichasisweni.
Izivumelwano lezi yizo ezidala umehluko phakathi kwezichasiso zemihlobo etshiyeneyo.
Mine imihlobo yezichasiso:
(a) Isiphawulo
(b) Isibaluli
(c) Inani
(d) Ubumnini
Kufanele kube lokuvumelana phakathi kwesivumelwano sesichasiso losobizo ochazwayo.
Khangelani izichasiso ezikhethwe kumitsho esiyakhe ngaphezulu: igusu elikhulu, izihlahla ezinde, umuntu omdala, indoda emfitshane, amandla amakhulu, izintombi ezinhle, amantombazana amabili.
Izichasiso lezi yiziphawulo, umhlobo wakuqala wesichasiso.
Sizaqhubeka ngaso isiphawulo kunsuku ezilandelayo.
