uMthunywa
Silo Charles Dube
Izimpambosi zesenzo
Izimpambosi zesenzo ngamagama amatsha alengqondo entsha akhiwa ngokusebenzisa izijobelelo eziqwini zezenzo. Ziyisikhombisa impambosi zesenzo:
1. Eyokwenzayenza
2. Eyokwenziwa
3. Eyokwenzana
4. Eyokwenzisa
5. Eyokwenzela
6. Eyokwenzisisa
7. Eyokwenzeka
Ake sihlolisise impambosi yokwenzayenza
Le impambosi siyakha ngokuphindaphinda isiqu sesenzo. Liyazichaza igama lale impambosi. Litsho ukwenza into ngokungayi ngaphi.
Izibonelo: Bhalabhala uqede sihambe.
Ngimbone ebhodabhoda laphaya khathesi nje.
Yeka ukuba uhlekahleka okungapheliyo lapha.
Kwesinye isikhathi siyayisebenzisa le impambosi nxa siveza ukuthi ulutho oluthize lwenziwa kalula, kungelabunzima.
Izibonelo: Ngibhalabhale umsebenzi wesikolo ngawuqeda abanye bengakafiki.
Ngigebhagebhe igodi lezibi ngalitshonisa ngesikhatshana.
Silakho futhi ukusebenzisa impambosi le ekulanduleni nxa siveza ukuthi ulutho oluthize kalwenzeki lula.
Izibonelo: Ingane le kayikhalakhali ngaphandle kokuba ilambile.
Indoda le ikhanya ilolaka, kayihlekahleki.
Umsebenzi kawutholwatholwa kulezinsuku.
Ukwakhiwa kwempambosi yokwenzayenza
Impambosi yokwenzayenza siyakha ngezindlela ezilandelayo:
1. Ezenzweni eziqala ngongwaqa zilelunga elilodwa:
Izibonelo: fa – fayifa; dla – dlayidla, mba – mbayimba.
Liyaphindwa ilunga kodwa kufakwe u – yi – phakathi.
2. Ezenzweni eziqala ngongwaqa zilamalunga amabili.
Izibonelo: hamba – hambahamba; fundafunda.
Siyawaphinda wonke amabala lapha.
