SIGIYA NGOLUDALA: Wayebonakala asetshenzwe olamadlozi

10 Aug, 2017 - 17:08 0 Views

uMthunywa

Kuloba uCornelius Luphahla

ABADALA bathi idlozi liyanqinekelwa njalo umuntu wonke uphila ngedlozi. Asazi ke kulezinsuku abantu njengoba sebekholelwa kusiKhristu kambe ngubani ongabe esakwazi ukuthi kuyini idlozi? Kabasagcwali ngitsho lesandla.

Noma kunjalo akutsho ukuthi amadlozi la kudala aphela njalo akutsho ukuthi abaphila kulezinsuku kabalawo. Akhona sibili kodwa kabakuboni lokhu ukuthi balawo. Angithi ukuze kubonakale ukuthi umuntu ulabadala kudingakala ukuthi kube khona umuntu ozakubona lokhu ngomoya.

Kwakunjalo ke lasendulo, oledlozi wayebonakala ngezenzo kumbe ngokunye besokuyiwathiwa nyoka ngiluma okuyikho abazakholisisa khona ukuthi sibisibili umuntu ulabadala.

Olamadlozi yena wayebonakala ngokugula okungapheliyo, ukuhlupheka kakhulu njalo imizamo yakhe yonke ayenzayo ingaphumeleli, ukuthanda abesifazana kakhulu nxa eyindoda kumbe ukuthanda abesilisa kakhulu nxa engumfazi, ukuba lisela elikhulu, ukuhlala ephupha izinyoka kumbe ukuphupha esebunzimeni esikhathini esinengi kanye lokunye njalo.

Abadala laba phela bayimihlobo etshiyeneyo njalo benzisa umuntu imisebenzi etshiyeneyo. Qaphela kukhona amadlozi amashabi, iwosana, isangoma, amajukwa, ubunyanga kanye lamanye njalo angaqanjwayo. Wonke amadlozi la enza imisebenzi etshiyeneyo.

Izinyoka zeshabi ngezokuzingela kuphosa kuhambelane nje lezamajukwa. Onjalo wayethi zingatshaywa kuzwele inantanta abonakale ngokuphuma angene iganga aphenduke esejimbile. Kusukisela khonapho izaphekwa ngomhluzi wenye lapha ekhaya kubuswe kudelwe okhekhe babonakale ngezisu gebhugebhu.

Izinyoka zewosana zona ngezokuyacelela izakhamizi inkezo kanye lemtolo kanye leNjelele. Idlozi lewosana lalo phela liyasetshenzwa yiwosana kodwa nje lona lisetshenzelwa emtolo andubana lidluliselwe enjelele. Ungalibali ukuthi eNjelele lapha liyabe lisayaboniswa abadala ukuze phela mhla esiyacelela abantu amazolo azwakale.

Ijukwa lona lilemisebenzi eminengi etshiyeneyo engenziwa ngumuntu olalo. Umuntu lo engaba yinyanga, abe ngumzingeli, aye elitsheni, kumbe enze eminye njalo imisebenzi etshiyeneyo.

Ezesangoma yizo ke ezilamandla okunuka abasokoci, ukwelapha kanye lokutshaya amathambo. Noma kunjalo zazikhona phela izangoma ezazizisenga ezimithiyo nxa zithe zakuzonda umane ususelwe amanqe ngamanxusa.

Kangililibali iqhawe elikhulu lenkosi uMzilikazi uNhahahaba owasila ngokulambisa ngemva kokuba izangoma sezinanzelele ukuthi kathontiswa komkhulu. Angithi nje zacina sezimninda ngodaka okwempungutshe isesulela igqumutsha.

Phela kwathi ngemva kokuba sezibikele okaMatshoba ukuthi nguye ofuna ukumqethula inkosi yathi akasuswe ayehlaliswa ezweni lamaTshabi. Ukusila kwakhe lokhu kwadalwa yikuthi wayesaziwa phela ukuthi liqhawe elikhulu eliyilo elasiza uyise wenkosi uMatshobana mhla ekhwexulwa ingalo yesandla sakhe sokhohlo ngabafo bakaTshaka.

Yikho ke okwamfaka ekhwapheni lenkosi izangoma zaze zazonda.

Ngalokhu ngizakucacada ke ngamadlozi amalutshwana ikakhulu isangoma. Okwenza ngiqaphelisise kakhulu isangoma yikuthi lelidlozi yilo eliseduzane laMantungwa ngakho kayikho eyake yaphandela isikhwehle idele amatshiyane akwabo.

Injalo ke impilo kwakuthi lanxa nje inkukhu ingenelisa ukudla itshiyele ngitsho lamathendele eganga kodwa kwakube nzima ukuthi yazi okudliwa yiwo kanye lemikhuba yawo kwakube nzima ukuthi iyifunde. Yikho phela lokukhala kwalezinyoni kutshiyene kanye lombala wazo utshiyene. Kunjalo ke lami ngiqaphelisisa kakhulu okwaMantungwa lezizukulwane zawo.

Phela isangoma kwakuthi umuntu nxa esethe wahanjiswa esangomeni ngemva kokunanzelelwa ukuthi kukhona olakho sasifike sicacade kabanzi ngokuthi uhlutshwa zinyoka bani. Ngemva kwalokho kwakuvame ukuthi simkhethele inyanga ezamthwasisa ukuze amadlozi la ahlale kuhle.

Nxa kuyikuthi umuntu lo olubumngoma wayethwasiswa yisangoma lesi ngoba phela umuntu kufanele athwasiswe ngumuntu olamadlozi afana lawakhe ukuze aphekeke avuthwe. Ngalesosikhathi isangoma lesi sizamthwasisa ke kodwa ekuthwaseni lokhu kuzafanela sibhince ingubo.

Ngalokhu eyokuthwasiswa kolamadlozi obungoma kanye lawobunyanga sizayibekela amazolo njengoba nje abadala bethi lakusasa lilanga. Ngakho Mthwakazi omuhle ondlela zimhlophe thiyani indlebe lilindele elizayo esingaziyo ukuthi lisiphatheleni.
***
Mlobi siyabonga umsebenzi wakho osenzela wona owokusifundisa ngezamasiko ngakho sithi qhubekela phambili ngawo. Mina isicelo sami yikuthi ungichazele ukuthi umuntu olamadlozi adinga ukuthwasiswa ubonakala ngani. Siza mlobi. — Ndumiso Khumalo, Nkayi

Ngithemba uphilile mlobi. Ngithanda ukwazi ukuthi ngingenza kanjani ngoba indlebe zami zihlala zibuhlungu. — Pamela Mathonsi, Lupane

Mina ngithanda ukubonga ukuchasisa kwakho owakwenzayo ngokwelatshwa komkhuhlane wabantwana ngoba owami umntwana wayelawo ngalandela izixwayiso zakho khathesi sowasila. Ngalokhu ngiyabona kakhulu mlobi ngithi qhubekela phambili useluleka ngezamasiko. — Precious Nyoni, Gwanda

Siyabonga umsebenzi wakho owenzayo mlobi ngakho ungadeli ukusifundisa ngamasiko ngoba uyasiphakamisa kakhulu. Ngalokhu ngithi libambe lingatshoni mlobi ugqugquzele lentsha kwezamasiko ukuze ingalahleki endleleni ngoba inengi layo selisemnyameni. — Dalumuzi Mlotshwa, Mbembesi

Mlobi ngisabambelele kwezamasiko kodwa ngisaswela ulwazi kokunye ngakho isicelo sami yikuthi ungichazele ukuthi ngingenza kanjani ukuze ngithole inyanga engangithwasisa ngoba sengahamba ebantwini bangitshela ukuthi kufanele ngiyethwasa. Ngenza lokhu ngemva kokugula okwesikhathi eside. Nceda mlobi nxa kukhona inyanga oyaziyo ungilayele. — Nkanyiso Dlodlo, Hwange

Share This:

Sponsored Links

Survey


We value your opinion! Take a moment to complete our survey
<div class="survey-button-container" style="margin-left: -104px!important;"><a style="background-color: #da0000; position: fixed; color: #ffffff; transform: translateY(96%); text-decoration: none; padding: 12px 24px; border: none; border-radius: 4px;" href="https://www.surveymonkey.com/r/JRD3VTT" target="blank">Take Survey</a></div>

This will close in 20 seconds