Ngikhalela umntwana nje kuphela

02 Nov, 2017 - 02:11 0 Views

uMthunywa

silo Pumulani Mpofu

KUBUHLUNGU kanganani ukubona omunye umuntu esebunzimeni njalo engazi ukuthi enzeni ukuze aphume ebunzimeni akhangelane labo. Kuthi ke lapho udinga indlela zokuthi engasizakala kube lukhuni. Kwesinye isikhathi sisuka senze izinto ezifaka ikusasa  labantu esibathandayo encupheni singananzelelanga.

Kuleli iviki ngixoxisane lomunye udadewethu oleminyaka engamatshumi amathathu yokuzalwa. USiphokazi Dube usivakatshele eTrinity Project ekhala ezimathonsi esithi kakwazi ukuthi uzasizakala sokutheni njengoba sebhode kwaze kwazwela ngendaba yokuthi athole incwadi yokuzalwa kwakhe. Ngokuxoxisana laye sathola ukuthi abazali bakaSiphokazi babesenza umasihlalisene beseHarare. Akuzange kube lokuhlalisana okuhle phakathi kwabazali bakaSiphokazi okwabangela ukuthi umama kaSiphokazi ehlukane lobabakhe yena abuyele eMasvingo lapho ayezalwa khona.

Ekwehlukaneni kwabazali bakaSiphokazi yena wayeleminyaka emihlanu. Wasala loyise uSiphokazi engakabi layo incwadi yokuzalwa kwakhe. Ngeshwa akuphelanga iminyaka emibili umama kaSiphokazi kwezwakala kuthiwa sewadlula emhlabeni. Ngenxa yokuthi bekungela kuzwana okukhona akazange aye emngcwabeni ubaba kaSiphokazi.

Isimo saba nzima empilweni kaSiphokazi njengoba wayemncane njalo kungela owesifazane ozadlala indima kamama empilweni yakhe. Lokho kwabangela ukuthi ingane eleminyaka elitshumi iqale ukusebenza ukuze ithole ukudla lokokugqoka njengoba uyise wayengumuntu owayengasebenzi njalo ethi lapho athola khona imadlana ngokusebenzela abantu (piece jobs) yonke nje ihle iphelele etshwaleni. Ngesimo esasingajwayelekanga omunye wabomakhelwane waba lonembeza wamthatha wahlala laye kodwa ke akazange wenelisa ukuthi amngenise esikolo.

USiphokazi esahlalele ethembeni lokuthi kwelinye ilanga izinto zizalunga, ukufa kwaqoqoda emnyango wakoDube, ubaba wakhe wabhubha. Yasala kabuhlungu intandane ingela kuthi izathi sihlobo kubani. Waqhubeka esebenza waze waba leminyaka elitshumi lanhlanu. Kuthe lapho esekubona kuqakathekile ukuthi abe ngumuntu osebenza aholiswe njengabanye bonke abasebenzayo, wasevalelisa kuleyo ndawo abehlala kuyo wayadinga omunye umsebenzi. Isifiso sakhe sokuthi athole imali asizange safezeka ngoba lapho ayesebenza khona babengamholisi. Impilo yaba lukhuni ngomnyaka ka2006 uSiphokazi wabona kungcono ukuthi abambisane indlela lomunye umngane wakhe owayesiza koBulawayo ukuzobona izihlobo zakhe. EsekoBulawayo uSiphokazi wazula ngamalokitshi edinga umsebenzi wezindlini wawuthola. Akuphelanga mnyaka wasehlangana loBhekimpilo Moyo ohlala eTshabalala, ngesimo eyekiso ngoba phela lalapho okade esebenza khona babengasamholisi, wahle wenza umasihlalisane (co-habitation). Ngomnyaka ka2009 babusiswa ngomntwana oyinkazana, uSukoluhle Moyo.
Uhlupho osolukhona ke manje yikuthi uSiphokazi kalayo incwadi yokuzalwa lesithupha. Lokho sekusenza ukuthi lomntanakhe angenelisi ukuthathelwa incwadi yokuzalwa. USiphokazi kalasihlobo asaziyo ngitsho lesisodwa, incwadi zokufa kwabazali  bakhe (death certificates) kazizange zithathwe, kakwazi ukuthi wazalelwa ngaphi, kakwazi ukuthi kibo kukamamakhe eMasvingo kungaphi kwendawo, kalancwadi yokuhlatshwa kwakhe (health card). Konke lokhu yikho okuncedisayo ekuthathiseni incwadi zokuzalwa. Ngalesisimo sikaSiphokazi kuba nzima ukuthi abelencwadi yokuzalwa kwakhe kanye lesithupha ngokusemthethweni (birth and death registration act). Kuyamhlukumeza uSiphokazi ukuthi kakatholi uncedo, uze atsho ngesililo ukuthi asekukhalela ngumntwana  kuphela ukuthi athole incwadi yokuzalwa ukuze afinyelele amalungelo akhe  laye njengabanye abantwana.
Ngalokhu ke ngithanda ukuxwayisa umpakathi ukuthi kukho konke esikwenzayo kasicabangeleni abantu abaseduze kwethu, singenzi loba yini ezafaka labobantu ebunzimeni. Omama kabakhuthalele ukuthathisa abantwababo   incwadi zokuzalwa kusesemasinya ngoba elokufa alitsheli. Njalo kuhle ukuthi abantwana babelolwazi ngezihlobo zabo ukuze nxa behlangana lobunzima empilweni bathole abantu ababancedisayo. Asiqakathekiseni incwadi zokuzalwa kwabantwana, izithupha, le ncwadi zokufa (death certificates) ngoba lezizincwadi ziqakatheke kakhulu.
Asihlanganeni ngeviki elilandelayo.
l Umlobi utholakala kunombolo zocingo ezithi 0773195055 lakukheli ethi [email protected] lakuFacebook page ethi Trinity Project PVO.

Share This:

Sponsored Links

Survey


We value your opinion! Take a moment to complete our survey
<div class="survey-button-container" style="margin-left: -104px!important;"><a style="background-color: #da0000; position: fixed; color: #ffffff; transform: translateY(96%); text-decoration: none; padding: 12px 24px; border: none; border-radius: 4px;" href="https://www.surveymonkey.com/r/JRD3VTT" target="blank">Take Survey</a></div>

This will close in 20 seconds