uMthunywa
Trevor Mhlanga
Kusidwabu esedluleyo besikhangele ngendlela zokuvala umlindi wenyoka, kusifanele ke ukuba sazi ukuba inyoka eyesabekayo le esidinga ukuvala umlindi wayo kayijwayelekanga. Akusi nyoka yeganga osungayicathamela, ithi iphuma emlindini uyicobodise ikhanda. Yinyok’ emnyama engaguquka ime la, ikhulumisane lawe, kayibalekeleki, ingundofa. Indaba emnandi yikuthi londofa uyafa, uyatshayeka.
Okuyikuthi lawe usungamnanka tjo, umdilizele phansi!
Uyabezwa bayakhuluma, kungamahungahunga; “uNkalakatha kesabi lutho, uhamba ebusuku yedwa engelavalo. Asazi ukuba uthembeni? Kodwa vele usithatha ngaphi isibindi esingaka?” “Ngizwa bethi nxa oguluva bethi bayamcathamela bafikelwa yisiyezi.” “Yona inotho yakhe yonke le ivela ngaphi? Angazi kumbe baqinisile abathi wehlula ondofa?” Ubusubobotheka wedwa usazi ukuba usunqobile. Umnyama lo abawutshoyo akusi wobusuku kodwa ngowosizi, oguluva akusi bantu kodwa zinkathazo, njalo ondofa abatshiwo lapha yiziga ezidinga ukukudonsela phansi zikwehlulekise. Okwenza ungesabi yikuba uyabe usuwufundile umthetho wofudu.
Ufudu uphila iminyaka eminengi kulazo zonke inyamazana zasendle ngoba lanxa engakuvezi obala lokhu, uhlakaniphile. Uhamba kancane kancane sengazathi kalaqiniso lalapho aya khona kodwa kalahleki aye lapho angajonganga ukuya khona. Uqala ukuzimela eseseliqanda afunde ukubhekana lamagusu angelamusa esesemncane. Uhlala engolungiseleleyo ukuba kungavela ingozi athole isiphephelo kundlu yakhe ahamba eyithwele. Ngeke wathola ufudu exokozela lapho okuphithizela ezinye inyamazana kulwiwa. Konke lokhu yizifundo ongazithatha uzisebenzise kweyakho impilo. Khumbula ukuba okusa impilo yakho esiqongweni esiqakemeyo yindizamtshina kuphela, hatshi inqolanyana.
Ngaphandle kokugqoka impahla ezifaneleyo kundizamtshina, kukhangelelwe njalo ukuba uthwale isikhwama esamkelekayo. Isikhwama simelele indlela ophatha ngayo lokho olakho ukuze kungonakali njalo kungakulahlekeli. Lokhu kusibisela kumthetho wofudu esingawo lamhlanje. Nxa ufudu ehamba kancane kancane uyananzelela inyathelo linye ngalinye ukuba alim’wiseli engozini.
Lokhu kungachasiswa ngokuthi kuzenzo, kumbe izinqumo ozenzayo qaphelisa kungabilengozi engavela kuzo. Kuliqiniso ingozi ezinengi zingomazivelela kodwa ukunanzelela amanyathelo kuyamenyula umuntu emlonyeni wengwenya. Isiqokoqela yikuthi lanxa usenza ngonanzelelo konke okwenzayo, wazi la oya khona ukuze ungaphambuki endleleni yakho uze uyefika.
Isikhwama sisetshenziswa njengesivikelo sempahla, kodwa sona asivikelwa muntu. Ngendlela efanayo ufudu uqala ukuzibonela esese liqanda, kuhle kube mhlophe ukuba kakho onakayo. Kakwazakale lakuwe, kakho onakayo, kakho olethuba lokulandelela inkathazo ohlangana lazo abesekubangula ameva. Lapha kuko ndoda zibonele, ubunandi uyazenzela. Njengoba ufudu esazi isiphephelo sakhe, kuqakathekile lakuwe ukuba wazi la ongaya khona nxa umoya usutshona. Abanye abantu bathi ngenxa yokuswela abangaphephela khona bacine beziqeda impilo.
Lokhu kubangelwa yikuthi umuntu uyabe engazi ukuba impilo yakhe iligugu kulalokho okumkhathazayo, njalo akugobo lingeqondiswe. Abanye njalo kubangelwa yikuswela ukholo, lolo lwazi lokubona ngangale kwalapho amehlo lengqondo okucina khona, lelo Themba elibusisiweyo. Kawuyi ndawo ungela Themba, nxa uswele okungakukhuthaza, funda ingwalo eziphakamisa umoya wakho, ulalele umculo othoba inhliziyo, funda Isiqgi Somdladla, uthole khona intshukuntshuku, ulokoloko, lomvamvithi wokuqhubekela phambili lanxa kungatsho, unqobe usanqoba, yiyo le indlu kafudu kuwe.
Isikhwama nxa sibekwa endizamtshineni, kasiphathwa njengamasaka aphoselwa phezu kwebhasi abotshwe ngenkalakatha yentambo kumbe ngomnxeba nanabulwa (irekeni). Ngendlela efanayo umuntu olesizotha katholakali exova iziphithiphithi lesisanasana salabo abangela njongo.
Kungumthetho wofudu ukwenqaba lokuxwaya ingxabangxoza lengxubano yengxabano, ngakho kakungabi nguwe owaziwa ngomsindo, ngokungqikilisa abantu amakhanda lokuvoxa udaka kuyakuphambanisa kuhambo lwakho konke lokhu. Qunga isibindi ulandele umthetho wofudu, ing’khona uzananka undofa!
Thintana loTrevor Mhlanga kunombolo zikamakhal’ ekhukhwini ezithi: +263775523605.
Kumbe kumakheli omqhafazo la: [email protected]; Facebook: Trevor Mhlanga; Twitter: @MhlangaTrev
