Isandiso siyaqhutshwa

21 Jun, 2018 - 00:06 0 Views

uMthunywa

Isandiso sendawo
KUSIFUNDO seviki ephelileyo qaphela ukuthi kukhona amanye amabizo esithi uma sisakha ngawo izandiso zendawo angaguquki unkamisa wokucina webizo. Unkamisa wokuqala webizo nguye othathelwa indawo yisakhi sesandiso /e/ kuphela. Izibonelo:

Kubizo /ikhanda/ isandiso sendawo ngu/ekhanda/. Kubizo ihlombe isandiso sendawo ngu/ehlombe/. Kubizo iqolo isandiso sendawo ngu/eqolo/. Kubizo ikhaya isandiso sendawo ngu/ekhaya/. Kubizo ijele isandiso sendawo ngu /ejele/. Kubizo amakhanda isandiso sendawo ngu/emakhanda/. Kubizo isikolo isandiso sendawo ngu/esikolo/.

(e) Izandiso zendawo ezakhiwa ngokulwangisa
Ngithemba lisakhumbula bafundi ukuthi kuzifundo ezedlulileyo laxoxa ngokuguquka kwabondebembili babe ngolwangeni nxa sisakha izinciphiso. Lanxa sisakha izandiso akhona amanye amabizo alabongwaqa abaguquka babe ngolwangeni. Kubizo umkhubo isandiso sendawo kuba ngu/emkhutsheni/. Kubizo isigubhu isandiso sendawo ngu/esigujini/. Kubizo impuphu isandiso sendawo ngu/emputshini/. Kubizo umlomo isandiso sendawo ngu/emlonyeni/.

Kubizo umumbu isandiso sendawo ngu/emunjini. Kubizo insumpa isandiso sendawo ngu/ensuntsheni/.

Esikunanzelela kuzo zonke lezi zibonelo yikuthi ngondebembili belunga lokucina abaguqukayo babe ngolwangeni. Inguquko ebakhona yile: b – tsh, bh – j, mb – nj, ph – tsh, mp – ntsh, m – ny.

Asinanzeleleni ukuthi bakhona abanye ongabezwa besithi: emkhubeni, esigubhini, empuphini, ensumpeni, njalonjalo. Kuthiwa laso yisiNdebele esiqondileyo . Asazi.

Share This:

Sponsored Links