Uncategorized

Umbono woMthunywa: Kasiqakathekise amalungelo abantwana e-Africa

18 Jun, 2015 - 11:06 0 Views
Umbono woMthunywa: Kasiqakathekise amalungelo abantwana e-Africa

uMthunywa

KUVIKI ephelileyo isizwekazi seAfrica besinanza usuku olubaluleke kakhulu olokulwisana lokuqhatshwa kwabantwana kukanti ngoLwesibili kuyonale iviki bekulusuku lwabantwana abansundu njalo (Day of the African Child).

Amalanga la omabili abelendikimba ezitshiyeneyo kodwa ezihlose ukulwela amalungelo abantwana ukuze bavikelwe ekuhlukuluzweni kanye lekwephulweni kwamalungelo abo.

Indikimba yosuku lweAfrican Child ibihlose ukulwisa ukuthatha lokwendiswa kwabantwana bebancane.

Inhlanganiso yeUnicef yahlolisisa yathola ukuthi emhlabeni jikelele kulamantombazana angu-720 miliyoni kanye lamadoda angu-156 miliyoni athatha engakafiki iminyaka engu-18. Phakathi kwenani lamantombazana kubikwa kulamankazana angu-250 miliyoni enda engakafiki iminyaka engu-15.

KweleZimbabwe esabelweni seMatabeleland North izehlakalo zabantwana abenda bebancinyane zikumaphesenti angu-27 kuthi eNkabazwe zikumaphesenti angu-31, kukanti eMatabeleland South khona zikusilinganiso esingaba ku-18 phesenti koBulawayo bengaba ku-10 phesenti.

Amanani la atshengisa ukuthi izizalwane zakuleli kanye loHulumende zilomsebenzi omkhulu okumele ziwenze ukuze kulwiswe njalo kuqedwe ukwendiswa kwabantwana abangaphansi kweminyaka engu-18 ngoba phela isisekelo sombuso welizwe lakithi sithi akulamuntu ongaphansi kweminyaka engu-18 okumele ende kumbe athathe. Phezulu kwalokho umthetho lo uthi akumelanga umuntu endiswe ngaphandle kwemvumo yakhe.

Ukuthathwa kwabantwana bebancane kuncindezela ilungelo labo lokufunda ngoba bacina besekeliswa ukuya esikolo okungesinye sezizatho ezenza ubumpofu buqhubekele phambili.

Ngaphandle kwalelilungelo, umntwana ulahlekelwa njalo lilungelo lakhe lokuba ngumntwana. Umntwana uyanakekelwa kodwa nxa esethe waba lomuzi usesiba ngumzali okumele anakekele abakhe abantwana kukanti yena esesemncinyane esadinga ukukhangelwa ngabakhe abazali.

Kungumbono waleliphephandaba ukuthi amalanga la, okugqugquzela amalungelo abantwana baseAfrica aqakathekile kakhulu ukuze abantu balimukiswe njalo bafundiswe ngamalungelo la. Kuqakathekile njalo ukuthi sazi ukuthi ukuze amalungelo la ahlonitshwe kungumlandu wethu sonke ukuthi sikhulume ngawo njalo sivikele labantwana.

Okunye okuqakathekileyo ukuzasiza abantwana bakuzwekazi leAfrica ukuthi bangaqhubeki besenda kumbe ukuqhatshwa bengakafikisi iminyaka engu-18 yikuthi umthetho welizwe wenze imfundo ibe lilungelo lomntwana wonke. Kumele abantwana bonke abancane baye esikolo bathole imfundo yonhlonzi lwaphezulu. Ngokuya esikolo bazahlonyiswa njalo ukuze bazi ukuzivikela lapho sebehlukuluzwa ngabanye abantu.

Share This:

Sponsored Links