Uncategorized

Ukungabhadali isikwelede kuphendula abangu-7 babe zindwangu

11 Jan, 2018 - 00:01 0 Views
Ukungabhadali isikwelede kuphendula abangu-7 babe zindwangu

uMthunywa

YiNtatheli kaMthunywa
KULABANTU abayisikhombisa abemuli yinye evela esigabeni seTete, entabeni ezehlukanisa ilizwe leZimbabwe leMozambique baqede iviki bezindwangu — ngemva kokugangelwa ngenye inyanga evela eRushinga.

Inyanga le edume kakhulu endaweni yenduna uMakuni, esabelweni seMashonaland Central kubikwa yancedisa imuli le kokunye okwakuyikhathaza, ingxabano yasiqala imuli isisehluleka ukubhadala inhlawulo okuyikho okwenza baphendulwa baba zindwangu yinyanga le.

Isiga lesi senzakale emulini yako-Agostino kumbe Adriano ovela eChifunde esigabeni seTete eMozambique.

Imuli le yavelelwa yingozi yabantwana ababetshaywa yizinto okwabangela ukuthi badinge inyanga evela eRushinga okuthiwa nguEveresto Nhete (66) owaziwa endaweni le ngokuthi nguKhulu uChiyokoto.

Inyanga le ilemizi emibili, omunye ungaphansi kukasobhuku uRameki, phansi kwenduna uMakuni eZimbabwe, omunye usemngceleni weHilla phansi kwenduna uKalopola, eMozambique. Intatheli zivakatshele endaweni le ukuyadingisisa ngoKhulu uChiyokoto, yena okubikwa wenza izimanga ezedlula akwenza emulini le ayiphendula izindwangu.

Inyanga le yatholakala eKalopola eTete.

“Yebo indaba yabantu abaphenduke baba zindwangu yenzakala. Abafazi baphenduka babe ngamadoda kumbe amadoda abe ngabafazi. Okunye engikwenzayo kuyedlula lokhu, kodwa angikuthandi ukukwenza,” kutsho uKhulu uChiyokoto.

“Idlozi elifika kimi yilo okuthiwa nguChiyokoto, elabuya ukuzokwelapha. Izimanga lezi nxa ufuna sizenze singazenza lapha,” kutsho inyanga le.

Abanye abasebenza lenyanga le abagoqela uChristopher Karawanda (42) loMisheck Mangetani (36) bagcizelela ngodaba lwemuli eyaphenduka yaba zindwangu kodwa abathandanga ukukhuluma okunengi ngakho.

“Lingahambela indaba yendwangu nje qha, ukuthi abantu baphendulwa baba zindwangu? Kukhona okunengi okwedlula lokho. Nxa lifuna lani sike sililinge lihambe likhuluma elikubonileyo, liphendulwe libe zinyoka,” kutsho uKarawanda.

Ngokwesaba intatheli zalile ukuphendulwa zibe zinyoka.

Indaba yokuphendula abantu babe zindwangu isemlonyeni yabantu eRushinga, emngceleni welizwe leli kanye leMozambique. USobhuku Sumburero, uMnumzana Vanada Karumberere (95) ugcizelele ngendaba le.

“Indaba yabantu abaphendulwa baba zindwangu nguKhulu uChiyokoto siyayazi, ngumlandu wabo ngoba babesala ukubhadala bona bencedisiwe,” kutsho uSobhuku uSumburero.

UMnumzana George Matimura (36) ohlala kule indawo uthe lokhu ngokuncinyane kwalokhu okungenziwa yinyanga le.

“Ukhulu uChiyokoto unzima, wenza izimanga. Kayisiyo nyanga ongadlala ngayo njalo kakho ongamaziyo lapha kanye laseMozambique.

“Kulemuli yeTete eyabuya lapha izoncediswa nguKhulu, abantwana bemuli le babetshaywa ngotikoloshi bavumelana imali kanye lenkomo njengembadalo. Imuli le yathembisa ukubhadala ezinye inkomo ezintathu, kodwa lokhu kabazange bakugcwalise ngesikhathi ababesivumelene. Ngemva kwesikhathi imuli le yacina isisala ukubhadala isikwelede lesi isithi yahlawuliswa okwedlulisileyo,” kulandisa uMnu Matimura.

Uthe uKhulu uChiyokoto wazama ukukhulumisana labazali babantwana laba kodwa bamthethisa bathi kabasoze babhadale inkomo ababezithembisile.

“Inyanga le yathumela abantu kwaze kwaba kathathu kodwa bala ukubhadala okwenza ukhulu wacina esenza imithanithani yakhe amalunga emuli le aqala ukuphenduka esiba zindwangu; ezincane kanye lezinkulu.

“Amalunga emuli le yiwo ayebona abanye babo bezindwangu njalo besehluleka ukukhuluma. Kukanti abantu bona babebona sebehamba langezandla ukuze kube zinyawo ezine, sebehlala bephezulu kwezihlahla, izindlu kanye lezintabeni njalo besidla ukudla okungaphekwanga. Lokhu kwenzakala okweviki okwenza imuli le yayaxolisa enyangeni le,” kuchasisa uMatimura.

Kubikwa amalunga emuli le akhokhelwa ngesinye isihlobo esahambisa indaba le edale lenduna uKalopola okwabangela ukuthi bahlawuliswe inkomo ezine.

Intatheli izwe ukuthi amalunga emuli le acina ephiwa imithi yokudla kanye leyokugeza kwaze kwaphela.

Intatheli kayenelisanga ukubona amalunga emuli le ngoba kubikwa ehlala phakathi elizweni leMozambique.

Omkhulu kunhlanganiso yeZinatha uMnumzana George Kandiyero, uthe uKhulu uChiyokoto kumele alandele imithetho eselizweni yokwelatshwa kwabantu. hatshi ukwethusela abantu kanye lokuphambanisa abantu lokhu akwenzayo.”

Share This:

Sponsored Links