Fuyani inkomo zomhlobo weTuli

23 Nov, 2017 - 02:11 0 Views
Fuyani inkomo zomhlobo weTuli

uMthunywa

Thando Dube
INHLANGANISO yeLivestock Production and Development (LPD) isikhuthaze abalimi  ukuthi bafuye inkomo zomhlobo weTuli ngoba zilenyama yohlonzi lwaphezulu njalo ziyaphathisa ekuthuthukiseni isibaya selizwe.

Inkomo zomhlobo we-tuli zilenyama enhle kakhulu njalo zilomkambo omkhulu olenzuzo ephezulu.

Ekhuluma lentatheli kaMthunywa uMnumzana Cosmas Muzunde onguLivestock Specialist eMguza uthe inkomo zomhlobo weTuli zithakazelelwa nguzulu wakuleli kanye labakwamanye amazwe ngoba inyama yakhona ngeyohlonzi lwaphezulu.

“Umhlobo lo awufani lezinye inkomo ngoba wona ulenyama elohlonzi oluphakemeyo ngakho-ke abalimi kumele bafuye zonezi inkomo ngoba zingabathuthukisa.

“Umhlobo wenkomo lezi wasungulwa kulelizwe  ngakho zinkomo ezingadedesiyo njalo azihlaselwa yimikhuhlane nje engahlasela eminye imihlobo evela phandle kwelizwe.

“Esinye isizatho esenza sikhuthaze abalimi ukuthi bafuye lezi inkomo yikuthi ukufuywa kwazo kwasungulwa   kwelakithi. Zijayele umumo womkhathi wakuleli ngakho ke azihlaselwa yimikhuhlane.

“Inyama idingwa kakhulu ngabantu abanengi kugoqela labaphandle kwelizwe,” kutsho uMnu Muzunde.

Ubuye wachasisa njalo ukuthi nxa abalimi befuna ukuthi inkomo lezi zikhule kuhle kumele bangaphangisi ukwehlukanisa amathole labonina.

“Ukuze amathole akhule eqinile abalimi kufanele bangehlukanisi amankomokazi lamathole njalo umlimi akufanelanga asenge amankomokazi kuze kufike isikhathi lapho amathole esephuse ukumunya.

“Ngesikhathi esephusile amathole,  umlimi kufanele awanike ukudla esezibayeni noma ukudla kufakwe endaweni lapho anathela khona amanzi ukuze angalambi njalo angomi,” kuchaza uMnu Muzunde.

UMnu Muzunde uqhubekele phambili esithi intengo yenyama yenkomo zeTuli iphezulu  njalo umkambo wakhona mkhulu njalo kawupheli ngoba imyama idliwa nsukuzonke.

“Inkomo lezi zithengwa ngentengo ephezulu ngoba ibuthakathaka njalo inonile ilamafutha athakazelwa yilabo abathanda amawoso.

Uphethe ngokukhuthaza abalimi ukuthi basukumele phezulu bangene kubhizimusi le ngoba ilenzuzo.

“Ukufuya inkomo zenyama kulenzuzo enhle kakhulu  njalo abalimi bakhululekile ukudinga ulwazi ngokufuya inkomo lezi kwabeVerterinary ukuze kuthuthukiswe isibaya selizwe,” kuphetha uMnu Muzunde.

 

Share This:

Sponsored Links